امسال سيل آمد ، آماده نبوديم شايد سال ديگر زلزله بيايد ( قم )
مسير رودخانه قمرود در حالي قرار است از فردا و پس از دو هفته مسدود بودن آن پس از جاري شدن سيل بي‌سابقه يازدهم فروردين ماه بازگشايي شود كه هنوز مسئله سيل قم موضوع مورد بحث در همه محافل اين استان است.
عصر دهم فروردين ماه بارش‌هاي پراكنده باران در شهر قم آغاز شد و با نزديك شدن به ساعات پاياني اين بارش‌ها روند جدي‌تر به خود گرفت و تا صبح روز يازدهم فروردين در حاليكه شهر قم به عنوان يكي از زائرپذيرترين شهرهاي كشور ميزبان خيل عظيم مسافران بود، ادامه يافته و باران‌هاي تند خواب مسافراني كه قصد داشتند دمي در بستر رودخانه قمرود و در جوار بارگاه ملكوتي كريمه هل‌بيت سكني گزينند و يا شب را در اين محل كه از آن به عنوان پاركينگ، كمپينگ و مسير عبور و مرور استفاده مي‌شد، سپري كرده و فردا عازم سفر شوند، تلخ كرد.
اما بعد از گذشت آن همه حادثه تلخ و ناگوار و مشكلات به بار آمده ناشي از جاري شدن سيل رئيس شوراي ترافيك استان قم اعلام كرد كه قمرود چهارشنبه بازگشايي مي‌شود.
علي متقيان در گفتگو با خبرنگاران در قم با اشاره به فعاليت‌هاي شهرداري قم به منظور پاكسازي قمرود اظهار داشت: طي روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه لكه‌گيري آسفالت‌هاي تخريب شده و نصب علائم رانندگي صورت گرفته و در روز سه‌شنبه يا چهارشنبه شاهد راه‌اندازي مجدد مسير رودخانه به عنوان محل عبور خودروها خواهيم بود.
وي با اشاره به دستور استاندار قم در خصوص نحوه استفاده از قمرود در محدوده شهر قم اظهار داشت: بازگشايي رودخانه صرفاً به منظور استفاده براي عبور سريع بوده و استفاده از آن به عنوان پاركينگ ممنوع خواهد بود.
رئيس شوراي ترافيك استان قم ادامه داد: ايجاد ظرفيت پاركينگ در شهر قم نيازمند كارهاي كارشناسي بيشتر و دقيق‌تر است تا در دراز مدت پاركينگ‌هاي مطمئني در اختيار مسافران و زائران قرار گيرد.
وي اضافه كرد: با اختصاص اعتبار تأمين روشنايي رودخانه قمرود در محدوده شهر قم به زودي روشنايي مناسبي در قمرود در محدوده شهر قم ايجاد مي‌شود.
متقيان هدف از اين كار را تأمين ايمني ترافيك در رودخانه برشمرد و ادامه داد: پيمانكار تامين روشنايي رودخانه انتخاب شده است و 120 ميليون تومان براي تامين روشنايي اين محدوده اختصاص يافته است.
وي ادامه داد: طي توافقات صورت‌گرفته شهرداري نسبت به مطالعه و اصلاح پله‌هاي ارتباط‌دهنده رودخانه با محيط پيرامون اقدام خواهد كرد.
جانشين شوراي مديريت بحران استان قم اضافه كرد: همچنين شهرداري نسبت به اصلاح رمپ‌هاي دسترسي به رودخانه نيز اقداماتي انجام خواهد داد.
وي با اشاره اينكه استفاده از رودخانه به عنوان پاركينگ ممنوع اعلام شده است، تصريح كرد: اميدواريم با راه‌اندازي پروژه بلوار پيامبر اعظم (طرح حرم تا جمكران) فضاهاي پارك مناسبي در اختيار زائران قرار گيرد.
متقيان از اصلاح و تأمين امكانات خدماتي رفاهي در پارك‌سوارهاي شمالي و جنوبي قم به عنوان يكي ديگر از اقداماتي كه به منظور تامين پاركينگ انجام خواهد شد، ياد كرد و افزود: با توجه به اينكه شهر قم در ايام خاصي نظير سالگرد رحلت امام راحل، عيد نوروز و نيمه شعبان پذيراي اتوبوس‌هاي بين‌شهري است و در ساير ايام سال مسافران از طريق خودروهاي سواري شخصي به قم تردد مي‌كنند، پارك‌سوار شمالي قم به منظور استفاده خودروهاي سواري اصلاح مي شود.
وي ظرفيت اين پاركينگ را 700 تا 800 اتوبوس برابر حدود هزار و 500 دستگاه سواري ذكر كرد و ادامه داد: اين پارك‌سوار نيازمند تأمين روشنايي و ايجاد خدمات رفاهي است.
رئيس شوراي ترافيك استان قم اظهار داشت: چنانچه شهرداري بتواند با مالك زميني كه در قسمت جنوب رودخانه قرار دارد، به توافق برسد، اين زمين به عنوان پارك‌سوار جنوبي قم مورد استفاده قرار خواهد گرفت و مسافران از اين دو پارك‌سوار به وسيله اتوبوس‌هاي شهري به حرم مطهر جابه‌جا مي‌شوند.
اظهارات رئيس شوراي ترافيك استان قم در حالي صورت مي‌گيرد كه هنوز به درستي تكليف استفاده از بستر رودخانه قمرود كه طي سال‌هاي اخير به يكي از حياتي‌ترين محورهاي شهر قم براي سرزير ترافيك و محل مناسبي براي پاركينگ و اسكان زائران تبديل شده است، مشخص نيست.
از سويي استاندار قم طرح تغيير مسير رودخانه قمرود را ارائه داده است و از سويي ديگر مسئولان ديگر اين استان به فكر چاره‌انديشي كاهش خسارات ناشي از سيل در صورت وقوع مجدد، تقويت پل‌هاي بر روي رودخانه قمرود در محدوده شهر قم هستند.
اما بعد از گذشت دو هفته از سيل قمرود مسئولان در رده‌ها و بخش‌هاي مختلف استان قم اظهار نظرهايي كرده و هركدام به فراخور حال نكاتي را در ارتباط با سيل بيان كرده‌اند، كه دوباره اين نكات را بازخواني مي‌كنيم.
* سيل سه برابر بيشتر از پيش‌بيني‌ها
در حالي فرماندار قم صبح روز جاري شدن سيل در قم حجم سيل را 100 تا 110 مترمكعب بر ثانيه عنوان كرد كه پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته خبر از 30 متر مكعب سيل بر ثانيه بود و مسئولان استان نيز شب قبل از وقوع سيل با توجه به اين پيش بيني اقدامات پيشگيرانه لازم را انجام داده بودند.
علي نيكان قمي همچنين از تخليه شدن روستاهاي بخش مركزي قم از سكنه به دليل احتمال بسيار زياد براي جاري شدن سيل خبر داد و با اشاره به انجام عمليات عمراني در بستر رودخانه قمرود و طرح توسعه ضلع غربي حرم مطهر حضرت معصومه(س) بيان داشت: اگر به علت تخريب بخشي از اين طرح مسير رودخانه قمرود مسدود شود، شاهد ورود سيل از مسير رودخانه به داخل شهر و بروز مشكلات متعدد خواهيم بود.
* امدادرساني به مسافران و مردم با لودر
در روز حادثه در شهر قم براي خارج كردن افرادي كه در خودروهاي خود در ميان سيل گرفتار شده بودند، وسيله‌اي بهتر از لودر پيدا نكرده و تنها هلي‌كوپتر امدادي متعلق به هلا‌ل‌احمر قم نيز شب قبل از وقوع سيل در دليجان به علت بارش برف سنگين زمين‌گير شده بود.
البته اين نكته بايد ذكر شود كه مسئولان استان قم با تلاش بسياري كه انجام دادند، زمينه اسكان زائران و مسافران را در اماكن عمومي استان قم فراهم كردند و از سوي ديگر نيز زائراني كه شرايط را براي ادامه حضور در قم مساعد نديدند تصميم به ترك شهر كردند.
* ابهام در اعلام تلفات سيل
از سوي دبير ستاد حوادث غيرمترقبه در عصر روز يازدهم فروردين ماه اعلام شد كه در جريان سيل 9 دستگاه خوردو كه از داخل رودخانه قمرود به بيرون كشيده شد و همچنين تعداد كشته‌شدگان اين سانحه نيز چهار نفر اعلام شد و همچنين از سويي ديگر اعلام شد كه سه نفر در اين روزها در قم مفقود شده‌اند.
اين اظهارات در حالي صورت گرفت كه چند روز بعد تصويري كه توسط يكي از شهروندان از جاري شدن سيل در رودخانه قمرود را نشان مي‌داد، از صدا و سيماي قم پخش شد كه در اين تصوير تعداد خودروهاي غرق در آب بسياري بيشتر از 9 دستگاه خودرو بود.
در ارتباط با تعداد تلفات ناشي از جاري شدن سيل نيز بحث شايعات بين مردم قم بسياري داغ است و آمارهاي مختلفي اعلام مي‌شود.
* نوشدارو بعد از مرگ حداقل چهار نفر
تجهيز ستاد بحران قم، راه‌اندازي هرچه سريع‌تر اتاق مديريت بحران، بي‌دفاع بودن شهر قم در برابر وقوع سيل، اصلاح وضعيت پل‌هاي بر روي رودخانه قمرود، ضرورت نسب سيستم هشدار سيل براي قمرود و در نهايت انجام عمليات پاكسازي رودخانه قمرود براي استفاده مجدد از بستر اين رودخانه تنها گوشه‌اي از مسائلي بود كه پس از جاري شدن سيل از سوي مسئولان بر توجه به آن تاكيد شد.
در محفلي مي‌گفتند زمستان سال 86 برف مسئولان قم را غافلگير كرد و در سال 87 كه مسئولان قم براي مقابله با برف خود را آماده كرده بودند، برفي نباريد.
عيد امسال سيل مسئولان استان قم را غافلگير كرد و سال آينده شايد ديگر سيل نه و حادثه غيرمترقبه ديگري رخ دهد، تاكي نوشدارو بعد از مرگ سهراب
گزارش از سيد جواد اشرفي