مروري بر تاريخچه هشت دوره انتخابات رياست جمهوري در ايران (5)
پنجمين دوره انتخابات رياست جمهوري در حالي برگزار شد كه همه چيز تحت تأثير حادثه غم انگيز رحلت امام خميني (ره ) قرار داشت و آن روز، روز 14 خرداد سال 1368 بود.
پنجمين دوره انتخابات رياست جمهوري در حالي برگزار شد كه همه چيز تحت تأثير حادثه غم انگيز رحلت امام خميني (ره ) قرار داشت و آن روز، روز 14 خرداد سال 1368 بود. در عصر همان روز مجلس خبرگان در يك بحث و گفت وگو حضرت آيت الله العظمي خامنه اي را به عنوان رهبر معظم انقلاب منصوب نمود. به عبارتي انتقال قدرت با كمال آرامش و بدون هيچگونه كشمكش و مناقشه اي انجام گرفت و جملگي نخبگان جامعه و عامه مردم آن را تأييد نمودند و با ايشان بيعت كردند. البته اين خود نشان از بالندگي و رشد مردم و نظام سياسي ايران پس از پيروزي انقلاب داشت .
از جانب ديگر انتخابات پنجمين دوره رياست جمهوري مصادف شده بود با برگزاري همه پرسي قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران كه توسط شوراي بازنگري قانون اساسي مورد بازبيني قرار گرفت و پست نخست وزيري حذف گرديد و تصدي امور قوه مجريه به شكل كامل به عهده رئيس جمهور گذاشته شد. نكته قابل توجه در اين انتخابات اين بود كه به علت ارتحال رهبر فقيد انقلاب و انتصاب رئيس جمهور وقت آيت الله خامنه اي به سمت رهبر نظام جمهوري اسلامي در تاريخ 84.3.14 انتخابات پنجمين دوره حدود دو ماه زودتر از موعد مقرر انجام گرفت . يعني پايان دوره چهارمين دوره رياست جمهوري 17 مهر 67 بود كه توسط وزير كشور وقت روز جمعه ششم مردادماه 68 روز برگزاري پنجمين دوره انتخابات رياست جمهوري اعلام شد.
در ضمن از هنگام رحلت امام (ره ) تا پايان روز برگزاري انتخابات اداره امور رياست جمهوري توسط رهبر معظم انقلاب انجام مي گرفت .
پس از اعلام زمان ثبت نام 97 نفر براي نامزدي رياست جمهوري ثبت نام كردند كه سه نفر از آنها توسط شوراي نگهبان تأييد صلاحيت شدند كه عبارت بودند از: حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني ، دكتر عباس شيباني و آقاي جامي ، نماينده وقت مردم تربت حيدريه در مجلس شوراي اسلامي . پس از اعلام رسمي اسامي نامزدهاي احراز صلاحيت شده ، فعاليت هاي تبليغاتي آغاز گرديد و آقاي جامعي در همان روز اول در رقابت انتخاباتي شركت نكرد و تبليغات انتخابات در انحصار دو كانديداي ديگر قرار گرفت كه در اين ميان بسياري از جريان ها، احزاب و گروه هاي سياسي از كانديداتوري آقاي هاشمي رفسنجاني حمايت كردند.
در همان مقطع آقاي هاشمي رفسنجاني به عنوان رئيس مجلس وقت سفري به اتحاد جماهير شوروي داشت و با رئيس جمهور وقت شوروي سابق آقاي ميخاشل گورباچف ديدار و مذاكره كرد.
انتخابات پنجمين دوره رياست جمهوري همزمان با همه پرسي قانون اساسي جمهوري اسلامي برگزار گرديد و حدود 79 درصد شركت كنندگان در همه پرسي به اصلاحات قانون اساسي رأي مثبت دادند و در روز يكشنبه هشت مرداد 68 نتايج قطعي انتخابات پنجمين دوره رياست جمهوري به شرح ذيل اعلام گرديد:
مجموع آراي ريخته شده به صندوق هاي رأي 16 ميليون و 439 هزار و 247 رأي اعلام گرديد كه آقاي هاشمي رفسنجاني با 15 ميليون و 537 هزار و 394 رأي حائز اكثريت مطلق آرا شد يعني حدوداً 49.15 درصد و آقاي عباس شيباني با 236 هزار و 742 رأي يعني حدود 3.85 درصد آرا را به خود اختصاص داد و 962 هزار و 606 رأي باطله به صندوق هاي اخذ رأي ريخته شد.
بدين ترتيب هاشمي رفسنجاني به عنوان نخستين رئيس جمهور ايران پس از رحلت امام خميني (ره ) انتخاب گرديد. روز پنجشنبه 12 مرداد 68 مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري در حسينيه جماران برگزار شد. در جايي كه به تعبير رهبر معظم انقلاب نقطه اي است كه همواره سازنده تاريخ انقلاب در ده سال نخست انقلاب بوده است . اين مراسم در حالي با حضور جمعي از شخصيت ها و مقام هاي عاليرتبه كشوري و لشكري برگزار گرديد كه جملگي در غم و اندوه فقدان امام راحل بودند. متن تنفيذ حكم رياست جمهوري هاشمي رفسنجاني توسط رهبر انقلاب اينگونه صادر گرديد:
«اينجانب ضمن سپاس مجدد از الطاف نهان و آشكار حضرت حق تعالي به پيروي از ملت عظيم الشأن و با معرفت به مقام و مرتبت ياور صميمي امام (ره ) و شخصيت برجسته نظام جمهوري اسلامي و بازوي توانا و زبان گوياي آن ، جناب آقاي هاشمي رفسنجاني (دامت تأييداته ) رأي ملت را تنفيذ و ايشان را به رياست جمهوري اسلامي ايران منصوب مي كنم .
سيدعلي خامنه اي 68.5.12
پس از تنفيذ حكم ، مقام معظم رهبري طي نامه اي استعفاي خود را از سمت رياست جمهوري اعلام داشتند و خطاب به آقاي هاشمي مرقوم فرمودند:
«با سلام و تحيت و تبريك مجدد كسب اعتماد عظيم ملت انقلابي و فداكار و انتصاب به مسئوليت افتخارآميز رياست جمهوري اسلامي ايران و آرزوي توفيق و تأييد الهي براي جنابعالي در راه خدمت به اسلام و مسلمين و خدمت به اين ملت عزيز به اطلاع جنابعالي مي رسانم كه اينجانب براي اينكه بتوانيد مسئوليت خطير خود را رسماً آغاز نماييد. امروز (68.5.25) از سمت رياست جمهوري استعفا داده ام .»
بنابراين در تاريخ 25 مرداد كه آيت الله خامنه اي همزمان رهبري و رياست جمهوري را برعهده داشت . از رياست جمهوري استعفا داد و همزمان كار مهندس ميرحسين موسوي به عنوان آخرين نخست وزير جمهوري اسلامي هم پايان يافت . در همان روز، آقاي هاشمي رفسنجاني ، رياست مجلس شوراي اسلامي را به نايب رئيس اولش ، حجت الاسلام مهدي كروبي سپرد و در شهريور ماه 1368 دولت بازسازي شد.
براساس بازنگري قانون اساسي رييس جمهور و دولت براي نخستين بار بدون نخست وزير آغاز به كار كرد و آقاي هاشمي ، آقاي حسن حبيبي را به عنوان معاون خود برگزيد و وزيران خود را به مجلس معرفي كرد كه نيمي از اعضاي كابينه ميرحسين موسوي در دولت آقاي هاشمي ابقا شدند.
ادامه دارد...