ایرن‏آن

حجت‌الاسلام سيدمصطفي حسيني ، ضمن اشاره‌اي كوتاه به زندگاني امام موسي كاظم(ع) گفت: طبق نقل‌هاي تاريخي، امام كاظم(ع) در ماه صفر سال 128 هجري در منطقه‌اي مابين مكه و مدينه به نام «ابواء» به‌دنيا آمد. مادر ايشان حميده ملقب به «مصفّاة» بود.
در تاريخ آمده است تولد امام، آن‌چنان پدر بزرگوارش امام صادق (ع) را شادمان كرد كه به افتخار آن، سه روز مردم را اطعام كرد و عقيقه و وليمه داد. نام مبارك ايشان «موسي» انتخاب شد كه تا آن زمان در خاندان رسالت بي‌سابقه بود. كنيه امام نيز ابوالحسن بود.
حجت‌الاسلام حسيني مدت امامت امام كاظم(ع) را 35 سال عنوان كرد و گفت: موسي‌بن‌جعفر(ع) در سن 21 سالگي و به وصيت پدر بزرگوارش به امامت رسيد. دوران امامت ايشان با چهار خليفه عباسي يعني منصور دوانيقي، مهدي و هادي عباسي و هارون‌الرشيد همزمان بود. سرانجام نيز ايشان در 25 رجب سال 183 هجري و در سن 55 سالگي به دستور هارون با خرماي زهرآلود مسموم شد و به شهادت رسيد. از امام رضا(ع) نقل شده است كه ايشان فرمود: زيارت قبر پدرم، مانند زيارت قبر حسين‏(ع) است.
تمام مشي ائمه عليهم‌السلام براي شيعيان جنبه الگوپذيري دارد، ويژگي ممتاز امام موسي كاظم(ع) نحوه برخوردشان با مخالفان بود. ايشان با برخورد زيبايشان، مخالفان را جذب اسلام و تشيّع مي‌كرد. نقل مي‌كنند شخصي بود كه همواره نسبت به اهل‌بيت اساعه ادب مي‌كرد و چون امام را مي‌ديد به اهانت مي‌پرداخت. اصحاب حضرت كه شاهد ماجرا بودند، قصد دخالت و تنبيه آن فرد را داشتند، اما امام مانع شدند.
امام(ع) نشاني آن فرد را جويا شد و در فرصتي مناسب به سراغ وي رفت. آن فرد زميني داشت كه در آن زراعت مي‌كرد. وقتي امام(ع) را ديد از ورود ايشان به زمينش ممانعت و ابراز نارضايتي كرد، اما امام(ع) با سعه صدر و متانت پيش رفت و از وي در مورد ارزش زمينش و محصولي كه برداشت خواهد كرد، پرسيد. آن فرد ارزش زمين و محصولش را 200 دينار بيان كرد. امام(ع) 300 دينار به آن شخص داد و گفت 200 دينار بابت زمين و محصولش و 100 دينار هم براي زحمتي كه خودت متقبل شده‌اي. آن فرد با ديدن برخورد امام(ع) آن‌چنان منقلب شد كه توبه كرد و از ياران و اصحاب نزديك امام(ع) شد.
حجت‌الاسلام حسيني دليل وجود روايات اندك امام كاظم(ع) را وجود اختناق و خفقان حاكم دانسته و افزود: امام كاظم(ع) مدت مديدي را در زندان و تحت نظر شديد خلفاي عباسي سپري كرد. امام كاظم(ع) در چنين شرايطي بيشتر به تقيه روي آورد. به همين دليل روايات اندكي از ايشان نقل شده است.
وي ادامه داد: روزي هارون‌الرشيد براي آزار امام و مخدوش‌ساختن معنويت ايشان دستور داد خواننده فاسدي را وارد زندان كنند، اما بعد از مدتي كه براي سركشي و مشاهده نتيجه بازگشتند، زن را در حال سجده و نيايش يافتند. اين نشان مي‌دهد درست است كه امام به تقيه روي آورده بود، اما از كوچك‌ترين فرصتي براي اصلاح امور و هدايت بندگان استفاده مي‌كردند.
حجت‌الاسلام حسيني يكي از معروف‌ترين روايات نقل شده در مورد امام هفتم را روايت «بشر حافي» عنوان كرد و گفت: روزي امام از كنار خانه‌اي مي‌گذشت كه صداي رقص و غنا از بيرون آن شنيده مى‌شد. با توجه به اينكه آن زمان هنوز برده‌داري مرسوم بود، امام(ع) از كنيزي كه از منزل خارج شد، پرسيد: صاحب اين خانه عبد است يا مولا؟ كنيز در پاسخ گفت كه البته مولا و آزاد است. امام‌(ع) فرمود: راست گفتي، زيرا اگر بنده بود از مولاى خود مي‌ترسيد و اين چنين در معصيت گستاخ نمى‌شد.
اين استاد حوزه علميه ادامه داد: صاحبخانه علت دير برگشتن كنيز را جويا شد و كنيز نيز صحبت‌هاي خود و امام را بازگو كرد. سخن امام چون تيري بر قلب «بشر» نشست و وي را آگاه كرد. در اين هنگام وي با پاي پياده به دنبال امام(ع) دويد و خود را روي پاهاي ايشان انداخت و از كرده خود اظهار پشيماني كرد. سپس رو به امام گفت: مي‌خواهم از امروز بار ديگر بنده خدا باشم. اين يكي ديگر از ويژگي‌هاي بارز امام بود كه با رفتار زيبا و اخلاق حسنه‌اش معاندان،‌ مخالفان و گمراهان جذب دين مي‌كرد.
حجت‌الاسلام حسيني در پايان به نفوذ امام در دستگاه خلافت اشاره كرد و گفت: از آنجايي كه امام كاظم(ع) در عصر تقيه زندگي مي‌كرد به برخي از يارانشان اجازه ورود به دستگاه خلافت را مي‌داد تا از اين طريق براي رفع مشكلات مسلمانان اقدام كند. يكي از اين افراد «علي‌بن‌يقطين» بود كه در دستگاه خلافت حضور داشت و بدون اينكه عباسيان متوجه شوند به نشر انديشه‌هاي شيعي امام(ع) كمك مي‌كرد.