بازخواني چهار سال سخنراني مقام معظم رهبري درباره دولت نهم
در اين نوشتار تلاش خواهد شد؛ به تفكيك سال‌هاي مسئوليت دولت نهم جهت‌گيري‌هاي كلي فرمايشات مقام معظم رهبري در خصوص دولت نهم تببين گردد؛ تا شايد راهنمايي باشد براي نگاه به گذشته و تصميم سازي براي آينده بر مبناي آنچه مد نظر معظم له مي باشد.
تا چند روز ديگر يك دوره چهار ساله از مسئوليت جناب آقاي احمدي‌نژاد در پست رياست جمهوري نهم مي‌گذرد؛ منصبي كه در 12 مرداد 84 با تنفيذ حكم ايشان توسط رهبري معظم، در تاريخ ايران ثبت شد.
در آن روزهاي «پر خاطره» كه پس از سال‌ها مردي، با شعارهاي اصيل انقلاب و امام وارد ميدان شده بود، لبخند رضايت رهبري را از زنده شدن دوباره اين گفتمان مي‌‌توانستيم مشاهده كنيم؛ ضمن آنكه اين رضايت تا چندي پيش نيز بنا به فرمايشات رهبر معظم انقلاب ادامه داشته است. اكنون كه در اين روزهاي «پرمخاطره» و در 4 سالگي آن تنفيذ قرار داريم؛ دوراني كه بسيار زودگذر بوده (اشاره به يكي از فرازهاي آخرين پاراگراف حكم تنفيذ دولت نهم) و دوره دهم آن نيز به همان زودگذري خواهد بود. اميد آن داريم كه در 4 سال آينده نيز دولت دهم بتواند موجبات رضايت رهبري و مردم را فراهم آورد.
در سال 84 با وجود آنكه دولت نهم دولتي تازه‌كار بوده و با چالش‌هاي مختلف داخلي و خارجي از همان روزهاي آغازين شروع كار خود مواجه شده بود؛ اما در نهايت كارنامه قابل قبولي در بسياري از زمينه‌ها بر جاي گذاشت، چه در بعد سياست خارجي و چه در زمينه مسائل داخلي و رسيدگي به محرومين و مستضعفين، براي اثبات ادعاي خود، در اين نوشتار تلاش خواهد شد؛ به تفكيك سال‌هاي مسئوليت دولت نهم جهت‌گيري‌هاي كلي فرمايشات مقام معظم رهبري در خصوص دولت نهم تببين گردد؛ تا شايد راهنمايي باشد براي نگاه به گذشته و تصميم سازي براي آينده بر مبناي آنچه منظور نظر ولايت مطلقه فقيه به عنوان پرچمدار انقلاب خميني كبير پس از آن مجاهد نستوه است.
سال84
مرداد ماه سال 84 در راه رسيدن بود و رئيس جمهوري كه با كنار زدن رقباي سر سخت خود در طي دو دوره ماراتن انتخاباتي با رأي مردم انتخاب شد، همانگونه كه امت حزب‌ا... از اين مرد ساده‌زيست ولايي انتظار داشتند خود را آماده بوسيدن دست ولي‌امر مسلمين مي‌نمود و آن روز تاريخي فرا رسيد.
در مراسم تنفيذ؛ رهبري عزيز فرمودند " تكيه‌بر عدالت، اساسي‌ترين و محوري‌ترين اصل يك حركت الهي است "[1] ايشان ضمن تأكيد بر حفظ روحيه خدمتگذاري،خاكساري و تواضع در مقابل مردم؛ حفظ اين روحيات را "نعمت بزرگ خواندند "[2]
نكته مهم و قابل ذكر در فرمايشات معظمٌله در آن جلسه اين بود كه "عدالت تندروي نيست؛حق‌گرايي است؛توجه به آحاد مردم است؛جلوگيري از ويژه‌خواري است؛جلوگيري از تجاوز و تعدي به حقوق مظلومان است "[3]
پس از تشكيل كابينه توسط آقاي احمدي‌نژاد؛ دولتي‌ها و وزرايي كه تقريباً همگي بجز وزير راه ،چهره‌هاي جديدي بودند، در حضور حضرت آقا شنيدند كه "ان‌شاءا... به اين شعار{دولت اسلامي} پايبند بمانيد و اين تلاش را جدي‌تر، بي‌آسيب‌تر و واقعي‌تر كنيد... "[4]؛ تقريباً مهمترين فرازهاي رهبري در اين ديدار اهميت شعار عدالت و تشكيل دولت اسلامي بود؛ و بدينوسيله از همان روزهاي نخستين تشكيل دولت نهم مشخص شد كه مقام معظم رهبري با رويكرد و شعارهاي دولت جديد موافق و اين نظرات به تفكرات ايشان نزديك است. و گويا از زبان يك دولت، حرف‌هاي گفته و ناگفته رهبري بيان شده بود.
پس از آن با شروع فعاليت رسمي دولت و عملكرد مناسب و تلاش‌هاي فراوان دولتمردان جديد و جوان؛ رهبري در سال 84 و به مناسبت‌هاي مختلف در ديدارهاي خود با مردم و مسئولين از «جهتگيريها و شعارهاي» دولت نهم حمايت نموده، مخاطبين، همه مسئولين و مردم را به حمايت از رئيس جمهور و دولت جديد تشويق مي‌نمودند.
"معتقدم همه بايد از رئيس جمهور و از دولت حمايت و به آنها كمك كنند "[5]
"بايد به دولت كمك كرد "[6]
....
نمونه‌هايي از اين دست در اكثر ديدارها ديده مي‌شود كه در اينجا به ذكر نام آنها بسنده مي‌كنم: "ديدار شوراي عالي انقلاب فرهنگي(84/10/13)- ديدار عمومي مردم قم(84/10/19)-ديدار پرسنل نيروي هوايي(84/11/18)-ديدار استانداران سراسر كشور(84/12/8) "
سال85
تقريباً تا پايان سال 84 عمده جهت‌گيري فرمايشات رهبري حمايت از شعارهاي دولت است و از سال 85 با توجه به ارائه برخي نمونه كارهاي خوب دولت، از جمله موضوع هسته‌اي،سفرهاي استاني، مسئله سهام عدالت و...؛ آنچه مي‌توان از فرمايشات رهبري استخراج نمود حمايت از دولت و «بيان ويژگيهاي» آن است؛ معظمٌ له در اولين روز از سال 85 با اشاره به ويژگيهاي دولت اصولگراي نهم و فعاليت‌هايشان بر تصميم دولت "براي برداشتن گام بلند در خدمت،در علم و در تأمين نيازهاي كشور "[7] تاكيد نمودند.
با بررسي ديدارها و سخنراني‌هاي علني رهبري كه به مناسبت‌هاي مختلف در اين سال برگزار شده است؛ مجموعاً بيش از 60 فراز از بيانات ايشان در مورد «ويژگيهاي» دولت نهم است، كه از جمله مي‌توان به فرازهاي ذيل اشاره كرد:
"يكي ديگر از نعمت‌هاي خيلي بزرگ،همين دولتي است كه با شعارهاي اصولي بر سر كار آمده است... - دولت تازه نفس، مصمم و پر كار است... "[8]
"ساده زيستي و مردم گرايي شاخصه ديگري است كه بحمدالله داريد... - بحمدا... عناصر دولت به هيچ گروه و دسته و باند و جرياني وابسته نيستند "[9]
"اين دولت، دولت با نشاط،چابك،فعال،دلسوز،دلبسته به منافع و خواسته‌هاي مردمي و وسط ميدان و صحنه است "[10]
تعبيرات متعدد ديگري كه نشان از رضايت رهبري است، در ساير نشست‌هاي ايشان به چشم مي‌خورد كه نمونه‌هايي چون "دولت مردمي "؛ "دولتي داراي اعتماد به نفس "؛ "داراي اخلاص " و... را كه در اجتماعاتي چون ديدار با مردم گرمسار،آذربايجان شرقي،شاهرود،سمنان،مسئولان دست‌اندركار اجراي اصل 44 و... بكار رفته‌اند مي‌توان برشمرد.
در اين سال رهبري با تفقد مثال زدني، دولت و شخص رئيس‌جمهور را مورد لطف و تأئيد قرار مي‌دهند، تا آنجا كه در ديدار هئيت دولت ايشان در پايان جلسه فرمودند "جزو دعاهاي هميشگي من، دعاي به آقاي رئيس جمهور است "[11]
در سال 85 كماكان رهبر انقلاب كارگزاران و مسئولين را به حمايت از دولت سفارش مي‌كند؛ بطوري كه در يكي از بارزترين اين سفارش‌ها در ديدار مسئولان و كارگزاران نظام تكريم رئيس جمهور را بعنوان يك «اصل» لازم مي‌دانند.
سال86
با ورود به سال 86 در نخستين ساعات بهار، مجاوران ثامن‌الائمه در صحن رضوي و ميليون‌ها بيننده تلويزيوني، دلايل حمايت مقام معظم رهبري از دولت نهم را از لسان ايشان استماع كردند: "سختكوشي،تلاش فراوان،ارتباط با مردم،سفرهاي استاني،جهت‌گيري عدالت و زّي مردمي ".
تقريباً در بيشتر طول سال 86 در ديدارهاي رهبر انقلاب، تبيين دوباره موارد فوق را مي‌توان ديد.در اين سال برخي مثال‌ها از عملكرد دولت در عرصه داخل و خارج شاهد مثال‌هايي از دلايل رضايت رهبري معظم از دولت مهرورزي است.
براي مثال تكيه چند‌باره ايشان به موضوع سهميه‌بندي بنزين و شجاعت اين دولت در اجراي آن،سخنراني رئيس جمهور در دانشگاه كلمبيا و تشكيل معاونت علمي را مي‌توان اشاره نمود.
آنچه بيشتر از همه در فرازهاي رهبري به چشم مي‌خورد و تقريباً در اكثر سخنراني‌هاي ايشان در سال 86 مي‌باشد، تعاريفي است كه از سفرهاي استاني رئيس جمهور شده است؛ كه نشان‌دهنده رضايت قلبي معظمٌله از اين اقدام دولت است.
بنابراين مي‌توان از سخنراني‌هاي رهبري در سال 86 نتيجه گرفت كه ايشان در اين سال تلاش مي‌كنند با بيان «نمونه‌هايي عيني از اقدامات برجسته دولت» دلايل حمايت همه جانبه خود و لزوم حمايت عمومي از دولت را تبيين نمايند.
سال 87
در اين سال در بيانات رهبري؛ «جهتگيريها،بيان ويژگي‌ها و بيان برخي نمونه اقدامات دولت» سخن به ميان آمده است.
بعبارتي مي‌توان گفت ايشان در اين سال، به تجميع فرمايشات خود در سال‌هاي گذشته پرداخته و با يادآوري اصول اساسي حاكم بر تفكرات دولت نهم و صحه گذاردن بر آنها، برخي نمونه اقدامات دولت از جمله مسئله طرح‌تحول اقتصادي و هدف‌مند كردن يارانه‌ها را برجسته نشان مي‌دهد.كه در ذيل تنها به نمونه‌هايي از هر يك اشاره مي‌گردد.
"...گفتمان اين دولت، گفتمان انقلاب است و در جهت انقلاب حركت مي‌كند "[12]
"اين دولت دولت حركت و اقدام است؛انرژي و نشاط كار اين دولت، يك امر برجسته است "[13]
سال88
در سال 88 به جز در ديدار رهبري با مردم در بارگاه رضوي، كه ايشان ضمن تأكيد بر رويكرد كلي نظام در ده سال آينده به سمت «پيشرفت و عدالت»؛ پيشرفت‌هاي كنوني نظام را متعلق به همه دولت‌ها و كليت نظام دانسته و تنها در يك مورد، از سفرهاي استاني دولت نهم تمجيد نموده‌اند. در واقع با كنكاش در سخنان رهبري در مناسبت‌هاي مختلف سال88؛ مورد خاصي كه مثل سال‌هاي قبل مستقيماً از دولت تعريفي شده باشد نمي‌بينيم؛ شايد يك علت اين امر، ورود زود هنگام برخي نامزدها و فضاي سياسي جامعه به موضوع انتخابات است كه ايشان تمايلي ندارند از دولت و شخص رئيس جمهور تعريف مستقيمي داشته باشند؛ و شايد هم دلايل ديگري در ميان باشد.
در نهايت اگر خواسته باشيم با نگاه آماري به مجموعه فرمايشات رهبري در 4 سال گذشته كه خطاب آن مستقيماً به مجموعه دولت نهم بوده است نگاه كنيم؛ ويژگيهاي اين دولت را از نگاه رهبري «بصورت موضوعي» مي‌توان از زمان تنفيذ حكم رياست جمهوري سال 84 تا كنون در جدول ذيل ترسيم نمود:
موضوع تعريف تعداد مورد
دولت كار و تلاش و خدمت و همت 57
دولت اسلامي و پيروي از خط امام وانقلاب 41
مطرح كردن شعارهاي اصيل انقلاب و خوب 35
شجاعت،قاطعيت،عزت‌طلبي،اميد و اعتماد به نفس 30
عدالت محوري 28
سفرهاي استاني 24
مردمي بودن و در فكر مردم بودن 17
طرح تحول اقتصادي(سهميه بندي بنزين و سهام عدالت) 12
كارشناسي بودن كارها 7
ساده‌زيستي 6
مبارزه با فساد 5
در واقع بيشترين رضايت رهبر معظم انقلاب اسلامي از همت و پشتكار دولت و كمترين رضايت ايشان بر اساس آمار سخنراني‌هاي متوجه دولت؛ در مورد مبارزه با فساد بوده است.
دولت نهم در پايان روزهاي خود قرار دارد و به زودي با تنفيذ حكم احمدي‌نژاد، دولت دهم عملاً سكاندار قوه مجريه كشور خواهد شد.
متأسفانه در روزهاي اخير شاهد تحولات ناخوشايندي در سطح جامعه هستيم؛ از يك طرف بازندگان رأي ملت كه زمام امور اجرايي را از دست رفته مي‌بينند، با طرح موضوعات متعدد و تلاش براي برگزاري مراسم‌هاي واهي براي كشته شدگان آشوب‌هاي اخير كه معلوم نيست قرابت ربايندگان اسلحه از پايگاه مردمي بسيج با ياران ديروز امام در چيست؟!، سعي مي‌كنند دولت را در امور اجرايي كشور دچار سردرگمي و مشكل نمايند؛ و از طرف ديگر مرد اول دولت با عزل و نسب‌هاي عجيب و غريب روزهاي اخير دوست و دشمن را سر در گم و حيران نموده است.
اينكه خطاب رهبري در ديدار قاريان و حافظان قرآن (88/5/3) در خصوص حفظ وحدت، رعايت انصاف و عدالت، مراقبت از هواي نفس در اختلاف سليقه؛ "بايد ملاحظه كرد كجا اختلاف سليقه براساس هواي نفس و كجا براساس احساس تكليف است... " چه كساني بوده‌اند جاي تأمل دارد.
لذا اگر ادعاي ولايت‌مداري با عملكرد ولايي در هم آميزد نويد اميد به رايحه خوش خدمتگذاري به خلق، دوري از تفرقه و برافرازي پرچم اسلام و انقلاب را در عرصه گيتي مي‌توان داشت.
آنچه جامعه امروز به آن محتاج است، نگاه از بالا به نظام است نه از دايره كوچك حزبي و فاميلي، چراكه در ميقات اخروي كه هر كس پاسخگوي عملكرد خويش خواهد بود، توازن حرف و عمل و اجراي فرامين ولي، سؤالي است كه با حرف‌ها و توجيهات سياسي نمي‌توان سؤال كننده را قانع كرد. و ميزان در آنجا عملكردها و دوري از هواي نفس در اقدامات است نه چيز ديگري!
--------------------------------------------------------------------------------
[1] مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري نهم 12/5/84
[2] مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري نهم 12/5/84
[3] مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري نهم 12/5/84
[4] بيانات در ديدار با رئيس جمهور و هيئت وزيران8/6/84
[5] بيانات در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري17/6/84
[6] بيانات در ديدار بسيجيان در سالروز شهادت حضرت امام صادق(ع)7/9/84
[7] در صحن جامع رضوي 1/1/85
[8] ديدار با مسئولان و كارگزاران نظام 29/3/85
[9] ديددار با رئيس جمهورو اعضاي هيئت دولت 6/6/85
[10] ديدار با مردم دامغان 19/8/85
[11] ديدار با رئيس جمهور و اعضاي هيئت دولت 6/6/85
[12] ديدار با رئيس جمهور و اعضاي هيئت دولت 2/6/87
[13] ديدار با رئيس جمهور و اعضاي هيئت دولت 2/6/87
عباس تقدسي نژاد