صرفه جويي و پرهيز از اسراف در نگاه رهبر معظم انقلاب

ما بايد به صرفه جويي عادت كنيم . صرفه جويي يعني آن چيزي را كه قابل استفاده است و مي توانيم از آن استفاده كنيم دور نريزيم . نسبت به امكانات با هوس رفتار نكنيم . دائما چيزهاي ماندگار را نو كردن و چيزهاي ضايع نشدني را دور ريختن روش درستي نيست .
ساده زيستي چيز بسيار باارزشي است . ما اگر بخواهيم تجمل و اشرافيگري و اسراف و زياده روي را ـ كه واقعا بلاي بزرگي است ـ از جامعه مان ريشه كن كنيم با حرف و گفتن نمي شود ... عمل ما بايستي مويد و دليل و شاهد بر حرفهاي ما باشد(1 )
ما ملت ايران بايد اين جامه ي ناساز بي اندام زشت را از تنمان بيرون بياوريم ما خيلي مصرف زده هستيم بايد اين را حلش كنيم . همه بايد دست به دست هم بدهند و اين قضيه را حل كنند . البته صدا و سيما هم بلاشك نقش دارد . (2 )
ما بايد به صرفه جويي عادت كنيم . صرفه جويي يعني آن چيزي را كه قابل استفاده است و مي توانيم از آن استفاده كنيم دور نريزيم . نسبت به امكانات با هوس رفتار نكنيم . دائما چيزهاي ماندگار را نو كردن و چيزهاي ضايع نشدني را دور ريختن روش درستي نيست . به نظر من بايد مسئولان كشور راه صرفه جويي و مقابله با اسراف را به مردم بياموزند.
مصرف گرايي براي جامعه بلاي بزرگي است . اسراف روزبه روز شكاف هاي طبقاتي و شكاف بين فقير و غني را بيشتر و عميقتر مي كند. يكي از چيزيهايي كه لازم است مردم براي خود وظيفه بدانند اجتناب از اسراف است . دستگاه هاي مسئول بخش هاي مختلف دولتي بخصوص دستگاه هاي تبليغاتي و فرهنگي ـ به ويژه صدا و سيما ـ بايد وظيفه ي خود بدانند مردم را نه فقط به اسراف و مصرف گرايي و تجمل گرايي سوق ندهند بلكه در جهت عكس مردم را به سمت قناعت اكتفا و به اندازه ي لازم مصرف كردن و اجتناب از زياده روي و اسراف دعوت كنند و سوق دهند. مصرف گرايي جامعه را از پاي در ميآورد. جامعه اي كه مصرف آن از توليدش بيشتر باشد در ميدان هاي مختلف شكست خواهد خورد . ما بايد عادت كنيم مصرف خود را تعديل و كم كنيم و از زيادي ها بزنيم . (3 )
صرفه جويي صحيح ـ همان كه در اسلام به آن قناعت مي گويند ـ به معناي نخوردن نيست . به معناي زياده روي نكردن مال خدا را حرام نكردن و نعمت الهي را ضايع نكردن است . (4 ) موضوع قناعت را جدي بگيريد . منظورم از قناعت اين نيست كه دست به نعمت هاي الهي نزنيد و از آنها بهره مند نشويد. مقصود اين است كه حد و اندازه نگه داريد زياده روي و اسراف نكنيد نعمت هاي الهي را ضايع ننماييد (5 ) من آنها را به قناعت به صرفه جويي و به اسراف نكردن دعوت مي كنم . اسراف حرام است . همه بايد سعي كنند كه اسراف را از زندگي شخصي و از زندگي كاري خودشان دور كنند . (6 ) من ميدانم عده كثيري از مردم بخصوص طبقات متوسط رعايت مي كنند. بعضي هم رعايت نمي كنند. افرادي كه تهديست يا متوسطند به نظر مي رسد كه كمتر اسراف مي كنند اگر چه در بين آنها هم بعضا اسراف هست . (7 ) خطاب اول ما به كساني است كه متمكنند و امكاناتي دارند و مي توانند خرج كنند . به آنها عرض مي كنيم كه كمتر خرج كنيد ملاحظه كنيد و اسراف نكنيد . (8 )
اسراف بد است و از نظر شرعي گناه و حرام محسوب مي شود. از نظر منطق عقلاني و اداره ي كشور هم يك كار ممنوع و زشت است . همه موظفند اسراف نكنند ـ هم مسئولان و كارگزاران و كساني كه مامور انجام كارهايي در دولت هستند و هم آحاد مردم اگر بخواهيم بااسراف مبارزه كنيم بايد براي اين كار برنامه ريزي انجام گيرد و آن را مسئولان دولتي انجام دهند . (9 )
اسراف فعل حرام است گناه است خلاف شرع است (10 ) اسراف يك لجنزار است . ريخت و پاش مالي يك وسوسه ي شيطاني است . (11 ) مصرف بايد به اندازه باشد نه به حد اسراف و زياده روي . (12 ) مصرف بايد در حد لازم باشد نه در حد اسراف . (13 )
من اين را از آحاد ملت و مسئولين كشور و مامورين دولت امسال تقاضا دارم . انضباط اقتصادي و مالي يعني مقابله با ريخت و پاش زياده روي و اسراف . ريخت و پاش مالي و زياده روي در خرج كردن و زياده روي در مصرف به هيچ وجه صفت خوبي نيست . (14 )
اگر ما اسراف نكنيم مي توانيم نياز كشور را برآورده كنيم . يكي از چيزهايي كه ما در اين كشور نتوانستيم بر خودمان فائق بياييم و اصلاح كنيم مسئله ي اسراف است و يكي از موارد اسراف اسراف در آب است .
ملت عزيز جدا از اسراف و زياده روي پرهيز كنند. ما حق نداريم به عنوان يك ملت مصالح بزرگ و ملي و دورنگر ـ بلكه مصالح نقد مهم و كنوني ـ خود را به خاطر خواسته هاي شخصي خودمان ـ كه ما را به اسراف و بي بندوباري در مصرف مي كشاند ـ فدا كنيم و آنها را نديده بگيريم . همه بايد مساله ي صرف جويي را جدي بگيرند.
بايد به قدر نياز و حاجت خرج و مصرف كرد. بايد روحيه ي اسرافي كه در بعضي از مردم به صورت روز افزون پيدا مي شود مهار گردد . (15 )
خدا نعمت را برنمي گرداند ما هستيم كه بارفتار خودمان با عقبگرد خودمان با سو تدبير خودمان در باره ي امور خويش نعمت را برمي گردانيم . (16 ) عامه ي مردم هم نبايد اسراف و تجمل گرايي بكنند . (17 )
واقعا صرفه جويي را جدي بگيريد. در جاهايي هرز رفتن ثروت ملي را داريم واقعا صرفه جويي بايد يك اصل در دولت به حساب آيد(18 ) بايد از مصرف و خرج كردن بيت المال در غير مصارف عمومي و مردمي خودداري كنند . (19 ) اسراف مسئولان دولتي از اسراف مردم عادي مضرتر است زيرا كه اين اسراف در بيت المال است . (20 )
بايستي فهرستي از انواع صرفه جوييهايي را كه مردم مي توانند بكنند....و راههاي صرفه جويي در آنها را به مردم تعليم و نشان دهند مردم هم جدا سعي كنند كه صرفه جويي نمايند . (21 )
امسال همه سعي كنند اسراف را كنار بگذارند. متاسفانه در زندگي هاي ما اسراف وجود دارد. اسراف يعني تضييع نعمت الهي يعني نشناختن قدر نعمت الهي .
منكراتي كه در سطح جامعه وجود دارد و مي شود از آنها نهي كرد و بايد نهي كرد از جمله اينهاست : اتلاف منابع عمومي اتلاف منابع حياتي اتلاف برق اتلاف وسايل سوخت اتلاف مواد غذايي اسراف در آب و اسراف در نان . (22 )
اسراف در آب اسراف در نان اسراف در مواد غذايي اسراف در وسايل زندگي زياده روي زياد خريدن زياد مصرف كردن دور ريختن چيزهايي كه قابل استفاده است اينها تضييع نعمت خداست (23 ) با همين آب موجود مي توانيم نياز كشور را برآورده كنيم . (24 )
بايد روي بازيافت صرفه جويي و توليد كاغذ داخلي كار شود (25 )
اسراف مضر و مذموم و شرعا حرام است (26 )
تجمل و اسراف در همه جا بد است (27 )
اگر مي خواهيم نسلي به وجود بيايد كه اعتماد به نفس و انضباط اجتماعي داشته باشد يك نسل مسئوليت پذير و با عرضه و با كفايت براي كارهاي بزرگ يك نسل داراي ابتكار يك نسل مهربان و بدون احساس انتقام گيري در درون خانواده ي بزرگ جامعه يك نسل فداكار يك نسل پركار يك نسل كم اسراف و دور از اسراف اگر مي خواهيم فرهنگ عمومي جامعه به اين سمت حركت كند راه و كليدش آموزش و پرورش است . براي تربيت چنين نسلي آموزش و پرورش بايد مهيا و مناسب باشد . (28 )
من از مسئولين امور مي خواهم جدا در زمينه ي مصرف اموال عمومي در جاهايي كه اولويت نداردـ ولو ممكن است مورد نياز هم باشد. اما نياز درجه ي يك نيست ـ خودداري كنند. آن جايي كه امر داير است بين نياز با اولويت و نياز بي اولويت خودداري كنيد. آن جايي كه نياز نيست و حاجت نيست حتما مصرف نشود. آن جايي كه حاجت هست اما حاجت بالاتري نيز هست آن جا هم مصرف نشود و اين امكان مالي در حاجت برتر و بالاتر مصرف گردد . (29 ) بايد اسراف نشود . هزينه كردن اعتبارات و پول هاي كشور در جاهاي غير لازم و تشريفاتي و زيادي حرام است . (30 )
بايد از تجهيزات و جنگنده ها و ديگر وسايل موجود ـ حتي يك تفنگ معمولي ـ نگهداري كنيم . تفريط و اسراف در سرمايه هاي ارتش ممنوع و حرام شرعي است . هيچ كس حق ندارد اين تفريط را بكند همچنان كه تفريط نيروهاي انساني نيز همين گونه است . شما حق نداريد عناصر كار آمد را معطل بگذاريد. كار شايسته و خوب بايد از انسان هاي كارآمد دريافت شود. بايد اين گردونه به طور دائم حركت كند . (31 )
گردآوري و تنظيم سيد عليرضا قاسمي
ــــــــــــــــــــــــــــــ
مآخذ :
1 ـ ديدار رئيس جمهوري و اعضاي هيئت دولت 1387 6 2
2 ـ بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه هاي شيراز 1387 2 14
3 ـ بيانات در خطبه هاي نماز عيد فطر 1381 9 15
4 ـ بيانات در اجتماع بزرگ مردم در صحن امام خميني (ره ) مشهد مقدس رضوي 1376 1 1
5 ـ بيانات در خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر 1372 1 4
6 ـ بيانات در صحن مطهر حضرت ثامن الحجج امام رضا (ع ) 1377 1 1
7 ـ پيام به مناسبت آغاز سال جديد 1376 1 1
8 ـ خطبه هاي نماز جمعه ي تهران 1377 10 4
9 ـ پيام به مناسبت آغاز سال جديد 1375 1 1
10 ـ بيانات در خطبه هاي نماز عيد سعيد فطر 1372 1 4
11 ـ بيانات در ديدار اقشار مختلف مردم در « صحن امام خميني » حرم حضرت علي بن موسي الرضا(ع ) 1374 1 3
12 ـ پيام به مناسبت حلول سال 1371 هجري شمسي 71 1 1
13 ـ بيانات در ديدار گروهي از زنان به مناسبت فرخنده ميلاد حضرت زهرا (س ) و « روز زن 1371 9 25 »
14 ـ پيام نورزي به مناسبت حلول سال جديد 1374 1 1
15 ـ بيانات در خطبه هاي نماز جمعه ي سوم رمضان 1415 ـ 1373 11 14
16 ـ سخنراني در ديدار با مسئولان و كارگزاران نظام جمهوري اسلامي ايران 1370 5 23
17 ـ سخنراني در ديدار با اقشار مختلف مردم (روز بيست و نهم ماه مبارك رمضان 1370 1 26 )
18 ـ بيانات در ديدار اعضاي هيات دولت 1382 6 5
19 ـ بيانات در ديدار مسئولان و كارگزاران نظام به مناسبت عيد غدير خم 1371 3 30
20 ـ پيام به مناسبت آغاز سال جديد 1376 1 1
21 ـ پيام به ملت شريف ايران به مناسبت حلول سال نو 1377 1 1
22 ـ بيانات در خطبه هاي نماز جمعه ي تهران 1379 6 25
23 ـ بيانات در مصاحبه گزارشگر صدا و سيما در جريان بازديد از « نمايشگاه كتاب » 1374 2 26
24 ـ بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار هزاران نفر از مردم و عشاير شهرستان نورآباد ممسني 1387 2 15
25 ـ بيانات در مصاحبه ي گزارشگر صدا و سيما در جريان بازديد از « نمايشگاه كتاب » 1374 2 26
26 ـ خطبه هاي نماز جمعه ي تهران ... 1377 10 4
27 ـ بيانات در خطبه هاي نماز جمعه تهران 1379 2 23
28 ـ بيانات در ديدار فرهنگيان و معلمان كرمان 1382 2 12
29 ـ پيام نوروزي به مناسبت حلول سال جديد 1374 1 1
30 ـ بيانات در ديدار گروه كثيري از كارگزاران و معلمان به مناسبت روز كارگر و هفته ي معلم 1381 2 11
31 ـ بيانات در ديدار با جمعي از فرماندهان و پرسنل ارتش جمهوري اسلامي به مناسبت هفته دفاع مقدس 1374 7 5