IRNON.com
آشنايي با اصطلاحات و مفاهيم
قدرت سياسي چيست؟
 

مفهوم قدرت سياسي از مهم‌ترين مفاهيم سياسي است، به طوري كه از آن به عنوان جوهر سياست ياد مي‌شود.


 

مفهوم قدرت سياسي از مهم‌ترين مفاهيم سياسي است، به طوري كه از آن به عنوان جوهر سياست ياد مي‌شود.
قدرت(power) به مفهوم «توانايي تحميل اراده يك فرد بر ديگران، حتي برخلاف ميل آنها» اساساً يك مفهوم جامعه شناختي است كه هم شامل قدرت فيزيكي و هم شامل قدرت سياسي مي شود و در يك وضعيت اجتماعي بروز مي كند.

قدرت سياسي (political power)آن نوع از قدرتي است كه يك فرد يا گروه در درون جامعه براي تأثيرگذاري و كنترل زندگي ساير افراد و گروهها دارا هستند.در عرصه سياسي راههاي گوناگوني براي بدست آوردن اين نوع از قدرت وجود دارد.

معروف ترين شيوه براي اين كه يك فرد از قدرت سياسي برخوردار شود، اين است كه او رئيس سياسي رسمي دولت اعم از رئيس جمهور، نخست وزير، شاه يا امپراتور باشد. البته قدرت هاي سياسي، محدود به سران دولتها نيست و حيطه آن به نفوذ اجتماعي فرد يا گروه دارنده قدرت نيز مرتبط است. به طور سنتي مهمترين عامل تشكيل دهنده و نگهدارنده قدرت سياسي از طريق اعمال قدرت نظامي، جمع آوري ثروت و كسب دانش بوده است.

قدرت سياسي وقتي از مشروعيت اجتماعي برخوردار باشد، از آن به عنوان اقتدار ياد مي شود. با اين وجود در طول تاريخ نمونه هاي زيادي از سوءاستفاده دارندگان قدرت سياسي از اين نوع وجود داشته است. اين موارد سوءاستفاده از قدرت در همه نظامها وبيشتر در نظام هاي سياسي استبدادي و ديكتاتوري صورت مي گيرد كه قدرت در دست عده معدودي جمع شده و عوامل كنترل كننده آن همچون نقد و انتقاد عمومي و زمينه هاي بحث هاي سياسي و ساير ابزارهاي عمومي كنترل قدرت وجود ندارند، يا با محدوديت روبرو هستند.

در طول تاريخ براي حل اين مشكلات راه حل هاي مختلفي تجربه شده كه بسياري از آنها رفع اين معضلات را در تقسيم قدرت، محدود كردن ميزان قدرتي كه يك فرد يا گروه مي توانند داشته باشند و نيز اعطاي حقوق حمايتي به افراد از طريق تصويب قوانين جستجو كرده اند.

در همين مسير نظريه بسيار معروف تفكيك قوا يعني تقسيم قدرت سياسي بين سه قوه مقننه، مجريه و قضائيه ظهور كرد كه امروزه مورد عمل قوانين اساسي تقريباً تمامي كشورهاي جهان است.

در نظام هاي سياسي مردم سالار قدرت سياسي از طريق انتخابات بين افراد، گروهها و احزاب دست به دست مي شود.به همين دليل است كه در جهان كنوني مهمترين هدف احزاب سياسي بدست گرفتن قدرت سياسي براي رهبران و اعضاي خود است.