دولت عدالت محور در بيانات رهبر معظم انقلاب (1)
دولت مردان وظائف سنگيني دارند كه بايد انجام بدهند. ملت حق دارد اولين چيزي را كه از مسئولان انتظار دارد و توقع مي رود، ملاحظه ي عدالت باشد. براي تأمين عدالت كه بسيار هم دشوار است، بايد همه كار كنند؛ همه تلاش كنند.
فصل اول : روي سخن با دولت
عدالت محوري
1- اولين انتظار ملت
دولت مردان وظائف سنگيني دارند كه بايد انجام بدهند. ملت حق دارد اولين چيزي را كه از مسئولان انتظار دارد و توقع مي رود، ملاحظه ي عدالت باشد. براي تأمين عدالت كه بسيار هم دشوار است، بايد همه كار كنند؛ همه تلاش كنند. من اول سال گفتم: مسئله ي اقتصادي يك مسئله ي مهم كشور است. مسئله ي جنگ رواني دشمن يك مسئله ي مهم ديگر است. مسئله ي پيشرفت علمي هم مسئله ي سومي است كه براي ملت ما بسيار مهم است. 1
2- آرمان گرايي هدفمند
پرچم عدالت اسلامي را برافراشتن، از آن دفاع كردن و در راه آن حركت كردن، يك آرمانگرايي پوچ و بي نتيجه نيست، آنچنان كه بعضي سعي مي كنند اينطور القاء كنند. 2
3- استقرار عدالت طلبي در كشور
امروز بيش از گذشته هم حتي گفتمانِ عدالت طلبي و رفع تبعيض و مبارزه ي با فساد در كشور مستقر و حاكم است. 3
4- عدالت اجتماعي
هدفگيري«عدالت اجتماعي»هدفي است كه همه ي ما دنبال آن هستيم؛ اصلاً فلسفه ي وجود ما اين است .يا هدف« رسيدگي به مناطق محروم و مناطق دوردست » است. اين ها جزو آرزوهاي ماست.4
5- عدالت گستري
بايد خيلي كار كرد تا اين كه عدالت تحقق پيدا كند؛ عدالت جغرافيايي، عدالت طبقاتي، عدالت در زمينه هاي مسايل اقتصادي، عدالت در زمينه هاي مسايل فرهنگي، عدالت در جايگزين شدن و جاي گرفتن در مسئوليتها و مناصب و عدالت در قضاو تهاي ما - نه فقط قضاوتي كه قاضي در دادگاه مي كند، بلكه داوري هايي كه ما نسبت به اشخاص و قضايا مي كنيم - اين ها همه عدالت است و عدالت در آن ها نقش دارد. عدالت خواهي و عدالت گستري به معناي همه ي اين هاست. البته امروز كشور ما بيش از هر چيز ديگر، تشنه ي عدالت اقتصادي است. علت هم اين است كه واقعاً يك شكافي به صورت ميراث معيوبي از گذشته بود و اين شكاف بايد پُر مي شد، كه نشده است. البته به شكل معقولي بايد پُر شود.
ما پُر كردنِ اين شكاف را به همان شكلي ميگوييم كه اسلام توصيه مي كند؛ حرف هاي غير منطقي و ناممكن و نامعقول را نمي خواهيم به ميان بياوريم؛ همان طوري كه اسلام مي گويد: فرصت ها در مقابل همه باشد و امكانات عمومي مورد استفاده ي همه قرار گيرد. بنابراين يك شاخصه اصولگرايي ، مسئله ي عدالت خواهي و عدالت گستري است كه پهنه ي وسيعي دارد. 5
6- استقرار عدالت؛ هدف انبيا
قسط چيست؟ قسط يعني استقرار عدالت اجتماعي در جامعه. چه كسي مي تواند اين كار را انجام دهد؟ تشكيلِ يك جامعه ي همراه با عدالت و قسط، يك كار سياسي است؛ كارِ مديران يك كشور است. اين، هدف انبياست. نه فقط پيغمبر ما، بلكه عيسي و موسي و ابراهيم و همه ي پيغمبران الهي براي سياست و براي تشكيل نظام اسلامي آمدند. اگر ما مسلمانيم، دين و دولت به يكديگر آميخته است؛ نه مثل دو چيزي كه به هم وصل شده باشند. دين و دولت يك چيز است. 6
7- عدالت، فلسفه ي وجودي ما
فلسفه ي وجودي ما ، عدالت است. رشد اقتصادي بايد هم پاي عدالت پيش برود؛ برنامه ريزي كنند و راهش را پيدا كنند. حالا عدالت چيست؟ البته ممكن است درمعنا كردن عدالت، افرادي، كساني يا گروه هايي اختلاف نظر داشته باشند؛ اما يك قدر مسلم هايي وجود دارد: كم كردن فاصله ها، دادن فرصت هاي برابر، تشويق درستكار و مهار متجاوزان به ثروت ملي، عدالت را در بدنه ي حاكميتي رايج كردن - عزل و نصب ها، قضاو تها، اظهار نظرها - مناطق دوردست كشور و مناطق فقير را مثل مركزكشور زير نظر آوردن، منابع مالي كشور را به همه رساندن، همه را صاحب و مالك اين منابع دانستن، از قدرِ مسلم ها و مورد اتفاق هاي عدالت است كه بايد انجام بگيرد. بنابراين، عدالت يك اصل است و نيازمند قاطعيت عدالت، با تعارف درست نمي شود؛ اولاً قاطعيت مي خواهد، ثانياً ارتباط با مردم مي خواهد، ثالثاً ساده زيستي و مردمي بودن لازم دارد و بالاتر از همه، خودسازي و تهذيب مي خواهد؛ اين هم جزو پيش شرط ها و پيش نيازهاي اجراي عدالت است. اول، بايد خودمان را درست كنيم و يك دستي به سر و صورت خودمان بكشيم، تا بتوانيم عدالت را اجرا كنيم؛ وظيفه ي من و شما اين هاست. واقعاً بايد باويژه خواران و فساد مبارزه كنيم. 7
8- حركت به دنبال عدالت
عدالت، كه بزرگ ترين نياز انسان هاست. بايد عدالت به عنوان يك پرچم برافراشته در دست مسؤولان قواي سه گانه و مسؤولان كشور باشد و به دنبال عدالت حركت بكنند. 8
9- عدالت در سياست هاي برنامه ي چهارم
عدالت را بايد در برنامه هاي گوناگون معنا كنيد. آنچه مربوط به عدالت و خدمت به امور اقتصادي و مادي مردم است، در سياستهاي برنامه ي چهارم وجود دارد؛ كه از جمله ي آن ها تقويت پول ملي، مهار تورم و گراني، كم كردن شكاف و فاصله بين دهك هاي بالا و پايين جامعه و از اين قبيل است. اين سياست ها بايدبه برنامه تبديل شود؛ والاخود عنوان به« عدالت»يك هدف آرماني است. برساند و برنامه هايي كه مي تواند اين سياست ها را محقق كند، بايد مورد توجه قرار بگيرد. البته در برنامه ي چهارم در اين زمينه مشكلاتي وجود دارد؛ اين مشكلات هم بايد برطرف شود؛ برنامه واقعاً طبق سياست ها تحقق پيدا كند تا بتوان اميدوار بود كه با اين برنامه به آن سياس تها خواهيم رسيد.9
10- به عدالت محور بودن پايبند باشيد
عدالت محور بودنِ اين دولت حرف بزرگي است؛ طرح اين شعار به عنوان محور حركت دولت، يك كار جديد است؛ خودش يك تحول است؛ به اين پايبند باشيد. منتها نبايد ارزش عدالت به عنوان يك ارزش درجه ي دو كم كم در مقابل ارزشهاي ديگر به فراموشي سپرده شود؛ در نظام ما اين خطر وجود داشته است.
ارزش هاي ديگر هم خيلي مهم است؛ مثلاً ارزش پيشرفت و توسعه، ارزش سازندگي، ارزش آزادي و مردم سالاري. مطرح كردن ارزش عدالت مطلقاً به معناي نفي اين ها نيست؛ اما وقتي ما اين ارزش ها را عمده مي كنيم و مسأله ي عدالت و نفي تبعيض و توجه به نيازهاي طبقات محروم در جامعه كمرنگ مي شود، خطر بزرگي است؛ اما با عدالت محور بودن يك دولت، اين خطر از بين مي رود يا ضعيف مي شود. 10
11- عدالت؛ عقلانيت و معنويت
من مي خواهم اين نكته را هم عرض كنم كه اگر بخواهيم عدالت به معناي حقيقيِ خودش در جامعه تحقق پيدا كند، با دو مفهوم ديگر بشدت در هم تنيده است؛ يكي مفهوم عقلانيت است؛ ديگر معنويت.
اگر عدالت از عقلانيت و معنويت جدا شد، ديگر عدالتي كه شما دنبالش هستيد، نخواهد بود؛ اصلاً عدالت نخواهد بود. عقلانيت به خاطر اين است كه اگر عقل و خرد در تشخيص مصاديق عدالت به كار گرفته نشود، انسان به گمراهي و اشتباه دچار مي شود؛ خيال مي كند چيزهايي عدالت است، در حالي كه نيست؛ و چيزهايي را هم كه عدالت است، در حالي كه نيست؛گاهي نمي بيند. بنابراين عقلانيت و محاسبه، يكي از شرايط لازمِ رسيدن به عدالت است.
تا مي گوييم محاسبه و عقلانيت، عده يي مي گويند مواظب باشيد، دست از پا خطا نكنيد، عقل را رعايت كنيد؛ مبادا يك حرفِ آن چناني بزنيد كه در دنيا آن طوري بشود؛ مبادا يك كارِ آن چناني بكنيد كه دنيا صف آرايي كند. اين ها عقلانيتِ محافظه كارانه است؛ من به اين اصلاً اعتقاد ندارم. بنابراين اگر بخواهيد عدالت را بدرستي اجرا كنيد، احتياج داريد به محاسبه ي عقلاني و به كار گرفتن خرد و علم در بخشهاي مختلف، تا بفهميد چه چيزي مي تواند عدالت را برقرار كند و اعتدالي را كه ما بناي زمين و زمان را بر اساس آن اعتدالِ خدادادي مي دانيم و مظهرش در زندگي ما عدالت اجتماعي است، تأمين كند.
عدالت بايد با معنويت همراه باشد؛ يعني بايد شما براي خدا و اجر الهي دنبال عدالت باشيد؛ در اين صورت مي توانيد با دشمنان عدالت مواجهه و مقابله كنيد. البته معنويت هم بدون گرايش به عدالت، يك بُعدي است. بنابراين معنويت و عدالت در هم تنيده است.
اين كه ما بگوييم عدالت را مطرح نكنيد، توليد ثروت را مطرح كنيد؛ بهانه را هم اين بياوريم كه بعد از توليد ثروت سراغ عدالت مي رويم، اين نمي شود. عدالت يعني امكاناتي كه در كشور هست، عادلانه و عاقلانه تقسيم كنيم - نه عادلانه ي بي حساب و كتاب - و سعي كنيم همين امكانات را بيش تر كنيم تا به همه بيش تر برسد؛ نه اين كه به قشر خاص و به دسته ي خاصي بيش تر برسد. اين وظيفه از وظايف دولت اسلامي بود كه شما شعارش را داديد؛ خيلي هم خوب كرديد؛ دنبالش هم باشيد؛ متعهد به اين هم باشيد؛ و اين اساس كار شماست.
عدالت را واقعاً محور همه ي برنامه ريزي هاي خودتان قرار دهيد و ببينيد در بخشهاي مختلف چگونه مي شود آن را تأمين كرد. در اين زمينه، بخصوص سازمان مديريت و برنامه ريزي نقش خيلي زيادي دارد و بعد هم بخشهاي مالي و اقتصادي دولت و بخش خدماتي و ديگر بخشها. 11
12- عدالت، حق گرايي است
تكيه ي بر عدالت، اساسي ترين و محوري ترين اصلِ يك حركت الهي است؛ ادامه ي كار همه ي انبيا و مصلحان بزرگ تاريخ است. البته عدالت دشمناني دارد. همه ي كساني كه نانشان در بي عدالتي است، با عدالت دشمن اند. همه ي كساني كه با قلدري و زورگويي - چه در صحنه ي ملي، چه در صحنه ي بين المللي - تغذيه مي شوند، با عدالت مخالفند. عدالت، شعار اصلي و هدف بزرگ انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي بوده و هست. بعضي مي خواهند با عنوان تندروي، عدالت را متهم و محكوم كنند. عدالت، تندروي نيست؛ حق گرايي است؛ توجه به حقوق آحاد مردم است؛ جلوگيري از ويژه خواري است؛ جلوگيري از تجاوز و تعدي به حقوق مظلومان است. در يك كشور كسان زيادي پيدا مي شوند كه اگر دستگاه مسؤولِ قانوني به مدد آ نها نشتابد، در امواج درگيري هاي گوناگون لگدمال مي شوند. وظيفه ي دولتِ عدالت مدار، توجه ويژه به قشر محرومين است. عدالت را نبايد تندروي و مخالفت با شيوه هاي علمي دانست. با استفاده از همه ي شيوه هاي عالمانه و با تدبير مي توان عدالت را در جامعه مستقر كرد. 12
رضايت مندي از دولت
1- سفرهاي استاني
سفرهاي استاني بسيار كار خوب و برجسته و لازمي بود و من واقعاً تعجب مي كنم كه بعضي ها چطور كاري را كه اين جور واضح است كه خوب است، انكار مي كنند و زير سئوال مي برند. اين براي وزرا، براي رئيس جمهور، براي عوامل اجرائي و دولت خيلي زحمت دارد و كار بسيار طاقت فرسائي است؛ لكن آنچه كه محصول اين كار مي شود، عبارت است از روشن شدن فاصله ي بين نگاهِ از دور به حقايق يك كشور و نگاهِ از نزديك؛ اين، خيلي فرق مي كند. بنده سال ها كار اجرائي كرده ام و آشنا هستم. كار خيلي بزرگي است و اين كار خيلي كار باارزشي است. 13
2- مظهر نظام اسلامي
شما استقبالي را كه مسلمان ها در كشورهاي مسلمان از رئيس جمهور كنونيِ ما و در دوران هاي قبل از رؤساي جمهور ما - كه آنها را مظهر نظام اسلامي مي دانستند - كرده اند، ببينيد. اين ديگر عرب و عجم ندارد؛ اينجا آسيائي و آفريقائي ندارد. وقتي كسي كه مظهر ايران اسلامي است و در آن كشورها حاضر مي شود، دل ها، نه به صورت تشريفات، نه ظاهرسازي، به استقبال او مي روند و براي او شعار مي دهند؛ اگر دولت ها و پليس هاي آنها و دستگاه هاي امنيتي آن ها جلوشان را نگيرند.14
3- تأثير حركت عظيم ملت ايران
شما ببينيد، امروز رئيس جمهور اسلامي ايران و مقامات درجه ي اول كشور به هر كشور اسلامي بروند و به آن ها اين فرصت داده شود كه به ميان مردم بروند، احساسات مردم، احساسات پُرجوش و خروش طرفدارانه است! علت چيست؟ چرا وقتي رؤساي جمهور ما به هر كشوري رفته اند و به آنها فرصت داده شده كه به ميان مردم بروند، مردم چندين برابرِ رؤسا و شخصيت هاي محبوب خودشان به آن ها عشق مي ورزند و اظهار علاقه مي كنند؟ چرا؟ اين به خاطر آن است كه حركت عظيم ملت ايران كار خودش را، تأثير خودش را، نفوذ خودش را در سطح افكار عمومي دنياي اسلام نشان داده و به مرحله ي بُروز رسانده. شجاعت، ايستادگي، فداكاري و صداقت در قول و عمل، اثر مي گذارد و آثار طبيعي دارد. 15
4- سخن هاي پُرطرفدار
امروز دولت جمهوري اسلامي ايران در زمينه هاي سياسي - چه در سطح منطقه، چه در سطح بين المللي - سخن او جزو سخن هاي پُرطرفدار است؛ سخن او يك سخن شنيدني است. مسئولين كشور ما، هم در مجامع جهاني، هم در مسافرتهايي كه به كشورهاي ديگر مي كنند، هم در موضعگيري هايي كه مي كنند، برجسته و شاخصند. 16
5- اظهار حمايت ملت ها
شما نگاه كنيد؛ رئيس جمهور ملت ايران به كشورهاي آسيا، به كشورهاي آفريقا، به كشورهاي امريكاي جنوبي مسافرت مي كند، ملت ها براي او شعار مي دهند، به نفع او تظاهرات مي كنند، اظهار حمايت مي كنند؛ رئيس جمهور امريكا هم به كشورهاي امريكاي جنوبي - يعني حياط خلوت امريكا -مسافرت مي كند، ملت ها پرچم امريكا را به مناسبت آمدن او آتش مي زنند؛ اين معنايش تزلزل پايه هاي ليبرال دموكراسي اي است كه امروز غرب و جلوتر از همه امريكا، مدعي پرچمداري آن هستند. 17
6- حمايت خاص، چرا؟
من از دولت حمايت مي كنم. از همه ي دولت هاي بر سر كار و منتخب مردم حمايت كردم، بعد از اين هم همين خواهد بود؛ از اين دولت هم به طور خاص حمايت مي كنم. اين حمايت، بي دليل و بي حساب و كتاب نيست. اولاً جايگاه دولت در نظام جمهوري اسلامي و در نظام سياسي كشور ما جايگاه بسيار مهمي است،
ثانياً بيش ترين مسئوليتها را دولت بر دوش دارد؛ بعد هم اين جهت گيري هاي ديني و اين ارزش گرايي انقلابي و اسلامي خيلي ارزش دارد. سخت كوشي، تلاش فراوان، ارتباط با مردم، سفرهاي استاني، جهت گيري عدالت ورزي مردمي؛ اينها خيلي قيمت دارد و من قدر اين كارها را مي دانم. من به خاطر اين چيزها از دولت حمايت مي كنم. البته اين حمايت، حمايت بي حساب و كتاب نيست؛ توقعاتي هم در مقابلش از دولت دارم.
اولين توقع من اين است كه به مسئولين دولتي مي گويم خسته نشوند؛ اعتماد به خدا را از دست ندهند؛ به خدا اعتماد كنند و به اين مردم اعتماد كنند؛ زي مردمي خودشان را حفظ كنند؛ در دام تجمل گرايي هايي كه افرادي مي افتند، نيفتند؛ مراقب و مواظب باشند؛ در مخاصمات جناحي وارد نشوند؛ وقتشان را با دعواهاي سياسي تلف نكنند؛ با همه ي وجود و با همه ي توان براي اين مردم كار كنند؛ آنچه را كه با مردم در ميان مي گذارند، به تحقق برسانند و دنبال كنند. 18
7- كار براي مردم
در رأس كشور مسؤولان كشور بحمد الله از خود مردم و علاقه مند به مردم و داراي اخلاص هستند و دارند براي مردم كار مي كنند و زحمت مي كشند و خودشان را حقيقتاً خدمتگزار و خدمتكار مردم مي دانند.19
8- ثبات سياسي
اين را بدانيد كه بحمدا لله اوضاع كشور عزيز ما در اين برهه ي از زمان در طول ساليان گذشته، جزو برترين اوضاع و احوالي است كه اين كشور به خود ديده است. امروز نظام سياسي كشور از هميشه مستحكم تر است. آن كساني كه از اول انقلاب درصدد بوده اند كه ثبات سياسي كشور را متزلزل كنند و از بين ببرند، امروز شاهد هستند كه كشور از يك ثبات سياسيِ كامل برخوردار است.
امروز بيش از گذشته هم حتي گفتمانِ عدالت طلبي و رفع تبعيض و مبارزه ي با فساد در كشور مستقر و حاكم است. 20
9- كمربسته ي خدمت به مردم
خوشبختانه يك دولت مردمي و پايبند به ارزش هاي ديني هم سرِ كار است. خود رئيس جمهور با شيوه و منش مردمي، با ساده زيستي، با دلبستگي كامل به ارزش هاي اسلامي، با شجاعت و اعتمادبه نفس، در ميدان كار و تلاش است؛ اجزاي دولت و خود رئيس جمهور، كمربسته ي خدمت به مردم مشغول كار هستند.
ابتكار عمل را - هم در مسائل كشور و هم در مسائل بين المللي - در دست دارند. امروز در عرصه ي بين المللي ديگر اين طور نيست كه مسئولان كشور ما مجبور باشند دنبال حرف سياست مداران و سياست سازان بين المللي بدوند؛ نه، ابتكار عمل در دست مسئولان ماست. اعتمادبه نفس و ايمان و اتكاء به خدا در مسئولان كشور، يك چنين اثري دارد و امروز بحمد ا لله اين طور است. رئيس جمهور، اهل كار، اهل ابتكار، اهل خدمت، اهل عمل، وارد ميدان و خسته نشو است؛ اين، افق ها را روشن مي كند. امروز نظام سياسي ما اين طوري است؛ نظام باثبات، مردم مؤمن، جوانان علاقه مند، پُرتحرك و پُرشور، و مسئولان دلسوز و علاقه مند، شجاع و داراي ابتكار عمل. 21
10- امروز مردم اميدوار و خوشحالند
امروز بحمد الله قشرهاي عمومي مردم - بخصوص مردم مستضعف - اميدوارند. اين اميدواري نه به خاطر اين است كه مشكلات برطرف شده است؛ ممكن است برطرف كردن مشكلات، سال ها طول بكشد. گاهي انجام كارهاي بزرگ احتياج دارد به گذشت يك دوره، دو دوره ي عمر دولت ها تا به نتيجه برسد؛ ليكن در عين حال مردم اميدوار و خوشحالند؛ چرا؟ چون احساس مي آنند دارد كار مي شود؛ در جهت رفع تبعيض و كمك به محرومان پيشرفت است؛ همين، دل مردم را خوشحال مي كند.
بنده هم تأكيدم هميشه - در طول اين سال هاي گذشته - به دولت ها و مسئولان مختلف اين بوده كه كاري كنيد چيزي از خود نشان بدهيد كه مردم بفهمند و قبول كنند كه شما داريد كار مي كنيد و داريد به سمت اهداف حركت مي كنيد. مردم ما، مردم بزرگواري اند. 22
پي نوشتها:
1- مراسم هجدهمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني(ره) 86/03/14
2-3 - ديداربا مردم دامغان 85/08/19
4- ديدار با خبرگان منتخب ملت 85/06/09
5- ديدار با رئيس جمهور و اعضاي هيئت دولت 85/06/06
6- ديدار با كارگزاران نظام، سفراي كشورهاي اسلامي و مهمانان كنفرانس وحدت اسلامي 85/05/31
7- ديدار با مسؤولان و كارگزاران نظام جمهوري اسلامي 85/03/29
8- مراسم هفدهمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني(ره) 85/03/14
9- ديدار با كارگزاران نظام 84/08/08
10-11- ديدار با رئيس جمهور و هيأت وزيرا ن84/06/08
12- مراسم تنفيذ حكم رياست جمهوري دكتر محمود احمدي نژاد 84/05/12
13-14- ديدار با رئيس جمهور، مسئولان و كارگزاران نظام 86/04/09
15- ديدار با معلمان 86/02/12
16-18- ديدار با زائران و مجاوران حرم مطهر رضو ي 86/01/01
19- ديدار با مردم آذربايجان شرقي 85/11/28
20-22- ديدار با مردم گرمسار 85/08/21
ادامه دارد ....