ایرن‏آن

بعد از انتخابات، نخبگان و فعالان سياسي كشور تحليلهاي خود را از انتخابات و رخدادهاي تلخ و شيرين آن ارائه دادند. طبيعي است كه هر يك از فعالان سياسي بسته به دلبستگي هاي آشكار و نهان جناحي و سياسي خود تحليل را سامان داده و نتيجه دلخواه را بيان كنند.

از دير باز و حتي پيش از رهبري، آيت الله خامنه اي به عنوان تحليلگري صاحب بصيرت در فضاي سياسي ايران شناخته شده اند. مهمترين ويژگي در تحليلهاي ايشان جامع نگري و پرهيز از يك سويه نگريستن به مسايل است. اكنون نيز به دليل جايگاه رهبري بر اين مشي خود ادامه داده و همواره مسايل را از ديدي كلان مي نگرند و از جزيي نگري و بخشي گرايي پروا دارند.

سخنراني اخير مقام معظم رهبري در ديدار با دانشجويان و نخبگان علمي كشور بيانگر بسياري از اصول مورد نياز يك جوان براي تحليل تحولات سياسي كشور بود. با توجه به اصول زير مي توان به يك تحليل درست هم در قضيه انتخابات و هم در ساير قضاياي سياسي رسيد. با هم مروري بر اين اصول مي كنيم:
1- جامع نگري:

"كارهائى كه نظام در سطح كلان با جنبه‏ى شمولى كه بعضى از مسائل دارد، انجام ميدهد، بايستى با ملاحظه‏ى همه‏ى جوانب باشد؛ يك بعدى نميشود به مسائل نگاه كرد. فكر ميكنم اگر شما با اين ملاحظات نگاه كنيد، آنچه كه تاكنون انجام گرفته و آنچه در آينده انجام خواهد گرفت، هر ذهن باانصافى را قانع خواهد كرد. "

2- پرهيز از تكيه بر حدس و گمان:

"در قضايائى به اين اهميت، با حدس و گمان و شايعه و اين چيزها نميشود حركت كرد. ما اين انقلاب و اين نظام عظيم را محصول مجاهدت يك ملت بزرگ و فداكارى‏هاى عظيم جوانانى ميدانيم كه چه در دوره‏ى انقلاب، چه در دوره‏ى دفاع مقدس، چه بعد از آن تا امروز فداكارى كردند؛ مثل خود شماها، كه در صحنه‏هاى مختلف حضور داريد و گاهى كارهاى بزرگى انجام ميگيرد. نميتوانيم تداوم اين نظام را و حركت كلى اين نظام را در سطحى كه تصميم‏گيرى كلان رهبرى در او لازم است، به حدس و گمان و اين چيزها مبتنى كنيم. "

"من متهم نميكنم افرادى را كه دست‏اندركار بودند، كه اينها دست‏نشانده‏ى بيگانه‏هايند يا انگليسيند يا آمريكاييند - اين را من ادعا نميكنم، چون براى من اين قضيه ثابت نيست؛ چيزى كه ثابت نيست، نميتوانم بگويم. "

3- عدم توجه به شايعات

"اين شايعاتى كه شما شنيده‏ايد، بنده هم خيلى از اين شايعات را مي‌شنوم؛ ممكن است بسيارى از اين شايعات مطابق واقع هم باشد و انسان شواهد و قرائنى هم برايش داشته باشد؛ اما قرينه و شاهد متفرق نميتواند جرمى را عليه كسى اثبات كند؛ به اين نكته توجه داشته باشيد. "

4- عدم رسانه اي كردن مسايلي كه مصلحت نيست

"اين را به طور قاطع بدانيد كه با اينها برخورد خواهد شد. حالا نميخواهيم جنجال بكنيم كه دستور بدهيم، اين دستور توى رسانه‏ها پخش بشود، باز يك پيوست زده بشود، باز يك پيرو زده بشود؛ من دوست ندارم كار تبليغاتى انجام بگيرد؛ اما از اولين روزها دستور داده شده و كسانى دنبال هستند؛ منتها كارها بايد درست با دقت و با مراقبت پيش برود. "

"دولت كنونى و رئيس جمهور محترم مثل همه‏ى انسانهاى عالم، يك نقاط قوّتى دارد، يك نقاط ضعفى. من كه حمايت كردم، از نقاط قوّت حمايت كردم. ...يك نقاط ضعفى وجود دارد، آن نقاط ضعف را بنده حمايت نميكنم. حالا يكى از سؤالها اين بود كه چرا علنى موضع نمي‌گيريد؟ چون لازم نيست علنى موضع گرفتن؛ چه لزومى دارد؟ علنى موضع گرفتن نسبت به يك نقطه‏ى ضعف در يك مسئول، شما خيال ميكنيد كه چقدر كمك ميكند به حل آن مشكل؟ هيچى. گاهى اوقات هست كه انسان اگر يك چيزى را بدون علنى كردن دنبال علاجش باشد، بهتر علاج خواهد شد، تا اينكه يك چيزى را انسان جنجالى كند. بله، يك وقت هست كه هيچ چاره‏اى جز علنى شدن نيست؛ آنجا بله، انسان علنى ميكند. "

البته لازم به ذكر است كه اين بند منافاتي با نقد و انتقاد سازنده رسانه ها نسبت به عملكرد دولت ندارد. اين بند بيشتر بايد مورد توجه مسئولان عالي كشور قرار گيرد.

سخنراني اخير مقام معظم رهبري در ديدار با دانشجويان و نخبگان علمي كشور بيانگر بسياري از اصول مورد نياز يك جوان براي تحليل تحولات سياسي كشور بود.

5- حق طلبي و عدم توجيه اشتباهات

"در كوى دانشگاه، در آن شب معين، قطعاً تخلفات بزرگى انجام گرفته، كارهاى بدى انجام گرفته. ما گفته‏ايم پرونده‏ى ويژه‏اى براى اين كار تهيه شود و به طور دقيق دنبال بگردند و مجرمان را پيدا كنند و وقتى پيدا كردند، به وابستگى‏هاى سازمانى آنها هم هيچ نگاه نكنند و بايد مجازات شوند؛ اين را من به طور قاطع گفتم. "

6- عدم اغماض در هر جرم و جنايت

"هيچگونه اغماضى از جرم و جنايت وجود نخواهد داشت؛ "

" تخلفات يا حتّى جناياتى است كه در خلال اين حوادث از سوى نيروهاى ناشناس انجام گرفته. شما اشاره كرديد به مسائل كوى دانشگاه يا از اين قبيل مسائل - حالا كوى دانشگاه را چند نفر از دانشجويان عزيز تكرار كردند؛ شبيه كوى دانشگاه، مسائل ديگرى هم در اين مدت اتفاق افتاده - يا مثلاً قضيه‏ى كهريزك را گفتند. اين قضايا واقعاً يكى از آن مشكلات و معضلات كار دستگاه‏هاى اجرائى است. اولاً اين را به طور قاطع بدانيد كه با اينها برخورد خواهد شد. "

7- انصاف

"من از فعاليتهاى پليس امنيتى‏مان، پليس انتظامى‏مان، دستگاه بسيجمان تشكر ميكنم؛ اينها خيلى كارهاى بزرگى كردند، كارهاى خوبى كردند؛ "

8- توجه به دشمن و توطئه هايش

"البته اينى كه عرض ميكنم، تحليل است؛ خبر نيست. به اعتقاد من، با تحليل من، اين مسئله از بعد از انتخابات يا از روزهاى حول و حوش انتخابات شروع نشده؛ اين از قبل شروع شده، اين از قبل طراحى شده، برنامه‏ريزى شده. "

"ديديد كه اين دستگاه‏ها و وسائل رسانه‏اى و صوتى و الكترونيكى و ماهواره‏اى و غيره حضورشان در صحنه را چطور تشديد كردند؛ صريح وارد ميدان شدند. قبلاً اميدوار نبودند كه اين كار بگيرد؛ بعد ديدند نه، گرفت؛ لذا سريع وارد ميدان شدند؛ منتها خوشبختانه مثل هميشه كه مسائل ايران را بد مي‌فهمند و ملت ايران را نمي‌شناسند، اين دفعه هم نشناختند. اينها تودهنى خوردند، سيلى خوردند، ولى هنوز نااميد نيستند. من به شما عرض كنم دانشجوهاى عزيز! اينها نااميد نيستند؛ دارند قضايا را دنبال ميكنند؛ به اين زودى هم زمين نمي‌گذارند. اينها صحنه‏گردانهائى دارند، صحنه‏گردانهائى هم پيدا خواهند كرد. "

9- پرهيز از افراط

"شرط ديگر اين است كه در قضايا افراط وجود نداشته باشد. طبيعت جوان، طبيعت تحرك و تندى است. اين دوره‏ى زندگى شما را ما هم گذرانده‏ايم؛ آن هم در دورانهاى انقلاب و اوائل مبارزات و اينها بوده. تندى را ميدانم چيست. خيلى هم به ما نصيحت ميكردند كه آقا تندى نكنيد، ما مي‌گفتيم كه نمي‌فهمند چقدر لازم است تندى كردن. ميدانم تصور شما چيست، اما حالا از ما بشنويد ديگر. مراقب باشيد تندروى، انسان را پيش نمي‌برد. با فكر، تصميم بگيريد. بنابراين توقع اينكه شماها مدبرانه و فكورانه فكر كنيد و بدون تندروى، بدون افراط و تفريط توى قضايا، رفتار كنيد، توقع زيادى نيست. "

10- اميد به آينده

"عزيزان من! شرط اصلى فعاليت درست شما در اين جبهه‏ى جنگ نرم، يكى‏اش نگاه خوشبينانه و اميدوارانه است. نگاهتان خوشبينانه باشد. ببينيد، من در مورد بعضى‏تان به جاى پدربزرگ شما هستم. من نگاهم به آينده، خوشبينانه است؛ نه از روى توهم، بلكه از روى بصيرت. شما جوانيد - مركز خوشبينى - مواظب باشيد نگاهتان به آينده، نگاه بدبينانه نباشد؛ نگاه اميدوارانه باشد، نه نگاه نوميدانه. اگر نگاه نوميدانه شد، نگاه بدبينانه شد، نگاه "چه فايده‏اى دارد " شد، به دنبالش بى‏عملى، به دنبالش بى‏تحركى، به دنبالش انزواء است؛ مطلقاً ديگر حركتى وجود نخواهد داشت؛ همانى است كه دشمن ميخواهد. "

11- آينده نگري

"و همين جا به شما بگويم، مواظب باشيد توى اين قضاياى سياسى كوچك و حقير مبادا دانشگاه تحت تأثير قرار بگيرد؛ مبادا كار علمى دانشگاه متزلزل شود؛ مبادا آزمايشگاه‏هاى ما، كلاسهاى ما، مراكز تحقيقاتى ما دچار آسيب بشوند؛ حواستان باشد. يعنى يكى از مسائل مهم در پيش روى شما، حفظ حركت علمى در دانشگاه‏هاست. دشمنها خيلى دوست مي‌دارند كه دانشگاه ما يك مدتى لااقل دچار تعطيلى و تشنج و اختلالهاى گوناگونى باشد؛ اين برايشان يك نقطه‏ى مطلوب است؛ هم از لحاظ سياسى برايشان مطلوب است، هم از لحاظ بلندمدت؛ چون علم شما از لحاظ بلندمدت به ضرر آنهاست؛ لذا مطلوب اين است كه دنبال علم نباشيد. "
شما به كمك اين اصول مي توانيد به ارزيابي تحليلهاي ارائه شده از سوي نخبگان مبادرت كرده و جامعيت و روايي آنها را سنجش كنيد.

12- آسيب شناسي

"من الان به شما عرض ميكنم، اينها در نهايت شكست ميخورند؛ اما درجه‏ى بيدارى و هوشيارى من و شما ميتواند در ميزان خسارت و ضررى كه وارد ميكنند، تأثير بگذارد. اگر هوشيار باشيم، نمي‌توانند صدمه و ضررى بزنند. اگر غفلت كنيم، احساساتى بشويم، بى‏تدبير عمل كنيم، يا خواب بمانيم و اينجور عوارض به سراغمان بيايد، ضرر و زيان و هزينه بالا خواهد بود؛ ولو در نهايت موفق نخواهند شد. "

13- ارائه راهكار

"هرچه بگذرد هم باز بيكار نمي‌مانند؛ مگر آن وقتى كه شماها همت كنيد؛ شما جوانها كشور را از لحاظ علمى، از لحاظ اقتصادى، از لحاظ امنيتى به نقطه‏اى برسانيد كه امكان آسيب پذيرى‏اش نزديك به صفر باشد؛ آن وقت كنار ميكشند و توطئه‏ها تمام خواهد شد. اينى كه من توى اين چند سال به دانشگاه‏ها مرتب راجع به مسائل علم و تحقيق و پژوهش و نوآورى و جنبش نرم‏افزارى و ارتباط صنعت و دانشگاه و اينها اين همه تأكيد كردم، براى خاطر اين است كه يك ركن امنيت بلندمدت كشور و ملتتان علم است. "
" حالا در جنگ نرم، چه كسانى بايد ميدان بيايند؟ قدر مسلّم نخبگان فكرى‏اند. يعنى شما افسران جوانِ جبهه‏ى مقابله‏ى با جنگ نرميد. "

14- هدف را فراموش نكنيم

"هدف مشخص است: هدف، دفاع از نظام اسلامى و جمهورى اسلامى است در مقابله‏ى با يك حركت همه‏جانبه‏ى متكى به زور و تزوير و پول و امكانات عظيم پيشرفته‏ى علمىِ رسانه‏اى. بايد با اين جريان شيطانىِ خطرناك مقابله شود. "

مقام معظم رهبري در اين سخنراني نه تنها تحليلي جامع از انتخابات و تحولات بعد از آن ارائه دادند، بلكه اصول و معيارهايي را براي تحليل رخدادهاي سياسي عرضه نمودند. بديهي است براي رسيدن به يك تحليل درست و مناسب توجه به تمامي اين اصول و نه تنها بخشي از آنها ضروري است.

همچنين شما به كمك اين اصول مي توانيد به ارزيابي تحليلهاي ارائه شده از سوي نخبگان مبادرت كرده و جامعيت و روايي آنها را سنجش كنيد.

نويسنده:حميدنساج

منبع:تبيان