ایرن‏آن

مركز همكاري‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي (سيما) در تاريخ 7 ژوئيه سال جاري ميلادي (16 تيرماه) نشستي را تحت‌ عنوان "نقش رسانه‌هاي جديد در انتخابات 2009 ايران " با حضور حدود 150 تن از دستاندركاران رسانه، كارشناسان رسانه‌هاي جديد، روزنامه‌نگاران، نمايندگان سازمان‌هاي بين‌المللي و غيره برگزار كرد تا تاثير فناوري‌هاي ارتباطي جديد را در ايران و به ويژه در وقايع حين و پس از انتخابات مورد بررسي قرار دهد.
اين نشست بر نقش رسانه‌هاي جديد در اوضاع مربوط به قبل و بعد از انتخابات ايران و همچنين آينده رسانه‌هاي جديد در جنبش‌هاي اجتماعي متمركز شده بود.
"رابرت فاريس " مدير مركز اينترنت و جامعه بركمن در دانشگاه هاروارد، "اندرو ليومن " مدير اجرايي پروژه "تور "(Tor)، "سم صدايي " (Sam Sedaei) مدير برنامه ايران در [موسسه] بين‌المللي عدم‌خشونت و همچنين نويسنده امور بين‌الملل روزنامه "هافينگتون‌پست " و "ستاره درخشش " استاد دانشگاه جرج‌تاون و گوينده شبكه خبر فارسي صداي آمريكا از جمله سخنرانان در اين نشست بودند.
مركز همكاري‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي نتايج بدست‌آمده از اين نشست را به صورت گزارشي درآورده و اخيرا آن را منتشر كرده است كه خلاصه‌اي از اين گزارش در ذيل آمده است. خلاصه گزارش مركز سايما به اين صورت آغاز مي‌شود:
عليرغم نقش مهمي كه رسانه‌هاي جديد در انتخابات ايران ايفا كردند، شركت‌كنندگان در اين نشست تاكيد كردند كه اعتراض‌ها [پس از انتخابات ايران] نبايد به صورت يك "انقلاب توييتري " تعريف شود. همانگونه كه تعدادي از سخنرانان نيز در اين نشست مطرح كردند تويتر نقش مهمي را در اعتراضات [پس از انتخابات] ايفا كرد اما به عنوان يك عنصر اصلي مطرح نبود. بيشتر، آن دسته از ايرانياني كه خارج از كشور زندگي مي‌كردند، از توييتر براي انتشار اطلاعات در خصوص اعتراضات [پس از انتخابات] استفاده مي‌كردند.
شركت‌كنندگان در اين نشست تصريح كردند: شبكه‌هاي خبري بين‌المللي از جمله "شبكه خبر فارسي صداي آمريكا " و "بي‌بي‌سي فارسي " در رساندن اطلاعات به مردم در داخل ايران و [دامن زدن به] اعتراضات پس از انتخابات نقش مهم‌تري [نسبت به توييتر و ديگر سايت‌هاي ارتباطي اجتماعي] داشتند.
در نشست برگزار شده، نقش رسانه‌هاي جديد در اين خصوص زير سوال رفت كه آيا اين رسانه‌ها تنها نظرات افراد برجسته در داخل شهر‌ها را منتقل كرده‌اند و بنابراين نمايش گسترده حمايت از مخالفان را در ايران منعكس مي‌كردند يا خير.
از آنجايي كه فناوري‌هاي رسانه‌اي نوين در ايران به طور كلي در اختيار افراد تحصيلكرده در داخل شهرها قرار دارد، حضار در اين نشست به اجماع رسيدند كه اعلام اين مطلب كه آيا اين رسانه‌هاي جديد نمايندگان مردم ايران هستند، كمي دشوار است چرا كه قشر گسترده‌اي از مردم ايران به اين سري رسانه‌ها دسترسي ندارند.
سخنرانان در اين نشست نيز به اتفاق گفتند كه مردم ايران به هيچ وجه خواهان دخالت‌هاي بين‌المللي نيستند و معتقدند كه هرگونه تغييري [در ايران] بايد از داخل خود ايران باشد.
تعدادي از شركت‌كنندگان در اين نشست نيز اعلام كردند كه ايران مقيم خارج نقش مهمي در انتقال اطلاعات بدست آمده از ايران و انتشار آن در بقيه نقاط جهان ايفا كرده و به مردم در داخل ايران كمك كردند تا [در خصوص وقايع در حال رويداد] آگاه بمانند.
در ادامه اين گزارش براي مثال به زماني اشاره مي‌شود كه سايت اينترنتي "يوتيوب " بسته شد، اما مردم خارج از ايران فيلم‌هاي ويدئويي را از طريق پست الكترونيكي به داخل كشور ارسال مي‌كردند تا مردم داخل ايران را از وقايعي كه رخ مي‌دهد، آگاه كنند.
در ادامه نشست برگزار شده توسط مركز همكاري‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي، نقاط ضعف و قوت رسانه‌هاي نوين در كل مورد بررسي قرار گرفت. در اين خصوص نيز شماري از شركت‌كنندگان اعلام كردند كه رسانه جريان اصلي در ايران از اطلاعاتي كه از منابع رسانه‌اي نوين بدست مي‌آورد، بهره گرفته است. براي مثال هنگامي كه منابع رسانه‌اي سنتي به خارج از ايران رفت، كاربران رسانه‌هاي نوين توانستند تا گزارش‌ها، تصاوير و فيلم‌هاي ويدئويي را كه رسانه‌هاي سنتي به آن‌ها دسترسي نداشتند را نيز به خارج از ايران ارسال كنند. علاوه بر اين، رسانه‌هاي نوين ارتباطي روندي دموكراتيك‌تر را نسبت به رسانه‌هاي سنتي در پيش گرفته‌اند چرا كه به مردم اجازه مي‌دهند نظرات خود را در خصوص آنچه كه تصور مي‌كنند اهميت دارد، مطرح سازند.


***عدم برخورداري رسانه‌هاي نوين ارتباطي از اعتبار لازم


از جمله نتايجي كه تمام شركت‌كنندگان در نشست مركز همكاري‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي برگزار كرد، متفق القول برآن تاكيد كردند اين بود كه رسانه‌هاي نوين ارتباطي، اعتبار لازم را ندارند.
بنا بر گزارش مركز سايما، شركت‌كنندگان در اين نشست همچنين موافقت كردند كه رسانه‌هاي جديد از اعتبار لازم برخوردار نيستند. در حالي كه رسانه‌هاي جديد دسترسي سريع‌تر به اطلاعات را فراهم مي‌سازند، اعتبار و صحت چنين اطلاعاتي اغلب زير سوال مي‌رود.
علاوه‌ بر اين، رسانه‌هاي جديد مي‌بايست به رسانه‌ جريان اصلي متكي باشند تا تاثير گسترده‌تري داشته باشند. كاربران رسانه‌هاي نوين ارتباطي نيز هيچ كنترلي روي اين امر ندارند كه آيا داستان‌هاي [مطرح شده توسط] اين رسانه‌ها از خروجي رسانه‌هاي سنتي بدست آمده يا خير.
در خاتمه شركت‌كنندگان در نشست "نقش رسانه‌هاي نوين در انتخابات 2009 ايران " متفق‌القول اعلام كردند كه تا ميزاني كه دولت اجازه شكوفايي رسانه‌هاي نوين را بدهد، نقش اين رسانه‌ها در ايران در آينده گسترده‌تر خواهد شد و رسانه‌هاي نوين در آينده جنبش‌هاي اجتماعي نقش مهمي را ايفا خواهند كرد.
در بخشي از گزارشي كه مركز همكاري‌هاي رسانه‌اي بين‌المللي (سيما) منتشر كرده، موضوعاتي نيز كه در نشست برگزار شده، شركت‌كنندگان در خصوص آنها به توافقات گسترده‌اي دست يافتند به صورت تيتروار آورده شده كه به صورت زير آمده است:
* رسانه‌هاي نوين نقش مهمي را در انتخابات ايران ايفا كردند اما در اين ميان سرويس‌هاي پخش بين‌المللي (از جمله شبكه‌هاي خبري صداي آمريكا و بي‌بي‌سي فارسي) اگر نگوييم نقشي بيشتر اما به طور مساوي [با سايت‌هاي ارتباطات اجتماعي نظير توييتر] نقش مهمي را [در اوضاع ايران پس از انتخابات] برعهده داشته‌اند. براي مثال فناوري‌هاي نوين رسانه‌اي از جمله توييتر، فيس‌بوك، يوتيوب و تلفن‌هاي همراه نقش مهمي را در انتشار اطلاعات در رابطه با اعتراضات در ايران داشتند. اما عليرغم استفاده گسترده از آن‌ها، اغلب اين فناوري‌هاي جديد رسانه‌اي هنوز هم در ايران جديد هستند و به جاي آنها مردم ايران به طور عمده به منابع رسانه‌اي شناخته‌شده‌تر براي كسب اطلاعات در خصوص اعتراضات در ايران روي آوردند. سرويس‌هاي پخش بين‌المللي نظير صداي آمريكا و بي‌بي‌سي فارسي نقش بسياري مهمي را در پوشش خبري متعادل در طول انتخابات و اعتراضات پس از آن ايفا كردند.
* رسانه‌هاي نوين نيز داراي نقاط ضعفي هستند. خروجي رسانه‌هاي نوين ارتباطي بدون كاستي نيست. رسانه‌هاي جديد اعتبار لازم را ندارند. اگرچه اين گونه رسانه‌ها، دسترسي سريعتر به اطلاعات را فراهم مي‌آوردند اما عدم برخورداري از اعتبار و صحت اطلاعات، كارآيي آنها را زير سوال مي‌برد. علاوه براين، رسانه‌هاي جديد براي تاثيرگذاري گسترده‌تر به رسانه جريان اصلي متكي هستند.
* رسانه‌هاي نوين ارتباطي نيز از سانسور در امان نخواهند بود. در بسياري از كشورها، رسانه‌هاي ارتباطات اجتماعي به شدت كنترل مي‌شوند. به خاطر ماهيت متمركز آنها، برخي‌ از سايت‌هاي ارتباطات اجتماعي به شدت در خصوص سانسور شدن حساس و آسيب‌پذير هستند.
* رسانه‌هاي نوين به ايفاي نقش خود در آينده جنبش‌هاي اجتماعي ادامه مي‌دهند. نقش رسانه‌هاي جديد در جنبش‌هاي اجتماعي آينده به ميزاني كه دولت‌ها اجازه مي‌دهند رسانه‌هاي جديد در جوامع آنها حضور داشته باشند، گسترده‌تر خواهد شد و به نظر مي‌رسد كه رسانه‌هاي نوين به ايفاي نقش خود در جنبش‌هاي دموكراتيك در آينده ادامه خواهند داد.


******مركز سيما (CIMA) يا (Center For International Media Assistsnce) از جمله سازمان‌هاي غيرانتفاعي آمريكايي است كه هدف آن به ظاهر ترويج دموكراسي در جهان از طريق حمايت از رسانه‌هاي همسو است. اين مركز در زمينه ايجاد شبكه‌هاي رسانه‌اي و هدايت پژوهش‌هايي كه در اين مورد انجام مي‌شود و همچنين برگزاري نشست‌هايي با موضوع ضرورت نقش رسانه‌هاي آزاد و مستقل در برقراري دموكراسي و براندازي نرم در جهان فعاليت مي‌كند. منابع مالي اين مركز از سوي دولت آمريكا و براساس قانون مصوب سال 1983 تامين مي‌شود. به موجب اين قانون كه در زمان رياست‌جمهوري رونالد ريگان در كنگره آمريكا تصويب شد، اين كشور سالانه بودجه‌اي را براي ترويج دموكراسي در جهان اختصاص مي‌دهد. در اين ميان وضعيت رسانه‌هاي ايران از جمله موضوعاتي است كه مورد توجه مركز سيما (CIMA) است. كارشناسان برآيند فعاليت‌هاي چنين مراكزي را قانوني جلوه دادن و منطقي و دموكراتيك القا كردن فعاليت‌هاي رسانه‌اي عليه حكومت‌هاي ضدآمريكا و صهيونيسم ارزيابي مي‌نمايند.

گزارش فارس