نگاهي به عملكرد يوسف صانعي در وقايع اخير (بخش اول)
مطالعه مكتوبات و تواترات فقهي و نظري و نيز بررسي نقد و نظرات سياسي شيخ يوسف صانعي طي چند دهه گذشته تاكنون نشان‌دهنده آن است كه وي از رهگذر گفتمان اصلاح‌طلبي دچار قرائت‌هاي پارادوكسيكال و به ظاهر نو در حوزه عمل و نظر سياسي شده است.
دگرديسي و تناقضات فاحش تئوريك و نظري در هيأت و ماهيتي ديني و مذهبي بار گراني است كه اصحاب تفكر و تحليل را دچار بهت و تعجب مي‌كند. مطالعه مكتوبات و تواترات فقهي و نظري و نيز بررسي نقد و نظرات سياسي شيخ يوسف صانعي طي چند دهه گذشته تاكنون نشان‌دهنده آن است كه وي از رهگذر گفتمان اصلاح‌طلبي دچار قرائت‌هاي پارادوكسيكال و به ظاهر نو در حوزه عمل و نظر سياسي شده است. اكنون «صانعي دهه 60» با موضع‌گيري‌هاي افراطي و راديكال خود در آن زمان چنان حالت جمود و ارتدوكسي به خود گرفته است كه در جبهه ديكتاتوران نوظهور و نوگرا به عنوان «رهبري معنوي» قلمداد مي‌شود. باقي ماندن ابهام در مورد موضع‌گيري‌هاي اخير وي نه تنها دستمايه خوش خيالي‌هاي عناصر اپوزيسيون و بيگانگان شده بلكه باعث از دست رفتن پايگاه اجتماعي وي شده است. در اين يادداشت سعي شده است تا با واكاوي ديدگاه‌ها و انگاره‌هاي ديروز و امروز صانعي عملكرد وي در ترازوي منطقي نقد عموم قرار گيرد:
صانعي در دهه اول انقلاب:
«آيت‌الله صانعي: من به عنوان يك مسأله شرعي مي‌گويم كه تخلف از فرمان آيت‌الله خامنه‌اي، گناه و معصيتي بزرگ و رد بر او... رد بر الله و موجب خروج از ولايت الله ورود بر ولايت شيطان است.» (روزنامه جمهوري 22/3/68) وي در دوران تصدي دادستاني كل كشور
(61 تا 64) در مصاحبه با روزنامه اطلاعات مي‌گويد:« تا نبض مسلمين در دست ولي فقيه نباشد، فشار و بدبختي ادامه خواهد داشت.» صانعي در ديدار با اعضاي گشت‌هاي ثارالله در جواب اين سؤال كه چه كنيم برخي افراد به گشت‌ها جواب نمي‌دهند، مي‌گويد:«آنها نمي‌توانند بگويند، آزاد هستم. خير. تو آزاد نيستي، تو از اين آزادي مي‌خواهي آزادي را ببري... بايد اينها از شما بترسند، ضدانقلاب آنقدر بايد از شما بترسد كه عكس شما را ببيند فرار كند و اگر اين جور شد مسلمان صددرصد هستيد.» (روزنامه جمهوري 11/12/61)
دگرديسي و مخالفت با آموزه‌هاي حضرت امام(ره)
از نظر بسياري از فقيهان و كارشناسان، مكتوبات و ديدگاه‌هاي آيت‌الله صانعي در باب فقه و افتاء، باب بسياري از احتياط‌ها را بسته است و وي پيرامون برخي قواعد مشهور ميان قاطبه علما، دست به نوعي تابوشكني و نوگرايي زده است.
1- وي صاحب كتاب«مجمع‌المسائل» است كه در شيوه پاسخگويي از تساهل و تسامح ميرزاي قمي الگو گرفته و به‌زعم طرفدارانش، صانعي در باب فقه توصيه جواهر به شيخ انصاري را همواره مورد توجه قرار داده است كه: «از احتياط‌هاي خود بكاه، زيرا دين اسلام، شريعت آسان است!»
ادامه دارد...
نويسنده:مهدي امامقلي
خبرگزاري فارس