نقش شيشه در كاهش مصرف انرژي
با پيشرفت تكنولوژي در عصر حاضر، تلاش محققان بر توليد شيشه‌هايي با خاصيت پخش نور بسيار كم متمركز شده است، به طوري كه مي‌توان با فراهم سازي امكان ورود انرژي خورشيد به داخل ساختمان و ممانعت از فرار گرماي داخل ساختمان، مصرف انرژي را به ميزان قابل توجهي كاهش داد.
ساختمان‌ها سر پناهي مناسب جهت حفظ آدمي در برابر شرايط نامساعد محيطي به منظور تأمين آسايش و راحتي هستند، ليكن حصول بخشي از اين امر به استفاده درست از منابع انرژي باز مي‌گردد. استفاده مدبرانه از فن‌آوري‌هاي نوين ساخت و ساز مي‌تواند ضمن تحقق موارد ياد شده، به ميزان قابل توجهي از مصرف بي‌رويه انرژي جلوگيري كند. امروزه به منظور حداكثر استفاده از نور خوزشيد و اجراي برخي ايده‌هاي معمارانه، سطح وسيعي از ساختمان را با شيشه مي‌پوشانند، لذا پنجره‌ها نقش اصلي را در كنترل نور ورودي به داخل ساختمان و ميزان انرژي مورد نياز ايفا مي‌كنند.
ضرورت كنترل انرژي هنگامي مشهودتر مي‌شود كه سطح وسيعي از ساختمان با شيشه پوشيده شود كه اغلب در اين شرايط، امكان حفظ گرماي محيطي مناسب و ذخيره سازي معقول انرژي به طور همزمان با مشكلاتي همراه مي‌شود. با پيشرفت تكنولوژي در عصر حاضر، تلاش محققان بر توليد شيشه‌هايي با خاصيت پخش نور بسيار كم، جهت استفاده در ساختمان‌هايي با كاربري تجاري متمركز شده است، به طوري كه مي‌توان با فراهم سازي امكان ورود انرژي خورشيد به داخل ساختمان و ممانعت از فرار گرماي داخل ساختمان (با ممانعت از خروج اشعه فرابنفش)، مصرف انرژي را به ميزان قابل توجهي كاهش داد. چنين شيشه‌هايي قابليت ايفاي نقش همزمان عايق حرارتي و كنترل نور خورشيد را دارند. شيشه‌هايي با درجه شفافيت بسيار بالا، قابليت ممتازي در ورود نور به داخل بنا داشته و محافظ خوبي در برابر شرايط جوي به شمار مي‌روند، ولي عايق حرارتي خوب يا مانعي موثر در برابر انرژي خورشيد نيستند. تكنولوژي ساخت شيشه به مرحله‌اي از كمال رسيده كه طراحي و توليد انواع شيشه را با لحاظ كردن توأمان خواص پخشي، انعكاسي، جذبي و شفاقيت جهت دستيابي به شرايط ايده‌آل و پاسخگويي به خواسته‌هاي مختلفي همچون كنترل نور روز و درجه حرارت مناسب، امكانپذير كرده است.
نور و روشنايي احساس خوبي را در انسان ايجاد مي كند و باعث جلوه گر شدن افكار عالي در زندگي انسان مي شود. در آسمانخراش‌هاي امروزي چنين تفكراتي حادث نمي‌‌شوند. آسمان خراش‌ها با وجود نزديكي به خورشيد، زندگي بشر را به تاريكترين حد ممكن رسانده‌اند! امروزه شيشه‌هايي كه با تكنولوژي پيشرفته توليد مي‌شوند علاوه بر تأمين روشنايي روز داراي كيفيات ديگري همچون كنترل خورشيدي، آسايش و راحتي از نظر دما (محافظت از گرماي تابستان و سرماي زمستان) و با مشخصه‌هايي همچون قابليت بازيافت، دوام پذيري، عدم نياز به پاكيزه نمايي، مي توان رنگ پريدگي تدريجي اشياي داخل بنا در مقابل نور خورشيد جلوگيري كرد، هستند. با اين تكنولوژي مدرن، عبور نور با شيشه تخت، از 88 درصد به 94 درصد افزايش يافته، به طوري كه در برخي از باشگاه‌هاي ورزشي اين تكنولوژي به وضوح ديده مي‌شود و عدم اعوجاج و انعكاس از سال 1997 عملا حذف شده، انعكاس شيشه در حالت معمول از 8 درصد به يك درصد كاهش يافته و وضوح ديد بر محيط آنسوي پنجره افزايش يافته است.
شيشه‌هاي كنترل خورشيدي و عايق حرارتي تضمين كننده آسايش و جلوگيري از هدرروي گرما هستند. عواملي همچون حذف رطوبت، نم و تقطير در فضاي مياني شيشه‌هاي دوجداره، شيشه‌هاي رنگي با خاصيت فتوولتائيك و پوشش‌هاي مختلف با ضخامت‌هاي مختلف، شيشه را در مقابل ذخيره سازي انرژي تقويت مي‌كنند
انواع شيشه‌ها از لحاظ كاربرد در ساختمان:
1) شيشه با كاربرد مديريت انرژي
2) شيشه مقاوم در برابر آتش
3) شيشه كنترل صدا
4) شيشه ايمن با كاربرد حفاظتي و امنيت
5) شيشه با كاربرد در دكوراسيون
6) شيشه تامين كننده نور و روشنايي
7) شيشه با كاربرد خاص
8) شيشه نما با قابليت‌هاي مقاوم در برابر باد و ضربه
9) شيشه هوشمند (چند منظوره)
10) شيشه كلتكتوري (نور و گرما)
بيش از 80 سال است كه شيشه دو جداره به عنوان ضرورت اصلي براي فراهم آوري عايق حرارتي در ساختمان‌ها شناخته شده است. پيشرفت‌هاي اخير بر عايق سازي مناسب و افزايش بهينه‌سازي حرارت متمركز شده‌اند كه اين امر ممكن است به دلايلي همچون اقتصاد و ضرورت كاهش ميزان انتشار دي‌اكسيد كربن صورت گرفته باشد كه عمدتا با بازدهي حرارتي و نحوه استفاده از انرژي در ساختمان‌ها ارتباط مستقيمي دارند.
هدرروي گرما در يك ساختمان به معناي مقاومت كم مصالح آن است. اين امر تاكنون عمدتا از طريق شيشه پنجره يا به عبارت بهتر، شيشه كاري نامناسب و ضعيفي همچون شيشه تك جداره حادث مي‌شده است. با روش‌هاي پيشرفته كه مانع فرار گرما از ساختمان است مي‌توان تنوع انتخاب زيبا شناسانه و تنوع عايق‌سازي را به صورت توأمان، فراهم آورد. نور خورشيد به سه طريق: انعكاسي، انتقالي و جذبي پخش مي‌شود. اين امر در ايده توليد شيشه‌هاي كنترل خورشيدي و عايق حرارتي منظور شده است. شيشه‌هاي كنترل خورشيدي و عايق حرارتي تضمين كننده آسايش و جلوگيري از هدرروي گرما هستند. عواملي همچون حذف رطوبت، نم و تقطير در فضاي مياني شيشه‌هاي دوجداره، شيشه‌هاي رنگي با خاصيت فتوولتائيك و پوشش‌هاي مختلف با ضخامت‌هاي مختلف، شيشه را در مقابل ذخيره سازي انرژي تقويت مي‌كند. اهميت حفظ ذخاير انرژي غيرقابل بازيافت و كمبود ذخاير انرژي فسيلي در بسياري از كشورها، مسوولان را بر آن داشته تا به بهينه‌سازي انرژي دقت بيشتري مبذول دارند. صنعت ساختمان همچون ساير صنايع از عمده‌ترين مصرف كنندگان انرژي است و شيشه به لحاظ ماهيت خاص خود نقش عمده اي در هدرروي انرژي ايفا مي‌كند. با تلاش در جهت تقويت قابليت‌هاي شيشه همچون انتقال نور و حذف معايب آن، با تدابيري همچون استفاده از شيشه‌هاي دوجداره و تركيب انواع شيشه‌ها با هم، استفاده از شيشه‌ها با قابليت انتقالي، انعكاسي و جذبي، ممانعت از گريز اشعه فرابنفش از داخل ساختمان به بيرون يا ممانعت از انتقال گرماي خورشيد به داخل ساختمان و... و همچنين تلفيق جنبه‌هاي معمارانه با مهندسي و تكنولوژي ساخت پيشرفته در اين محصول، مي‌توانيم در جهت مديريت انرژي گام برداريم.
منبع: هفته نامه پيام ساختمان و تاسيسات