وظيفه رسانه‌هاي داخلي آگاه‌سازي مخاطبان از پشت صحنه جنگ نرم است - جنگ نرم/4
مدير مسئول روزنامه ابتكار گفت: رسانه‌هاي داخلي بايد پيچيدگي جنگ امروز را به مخاطب بشناسانند و او را نسبت به پشت صحنه اقداماتي كه بسياري از آن‌ها در ظاهر قالب دوستانه و خيرخواهانه دارد اما كاملاً به نيت جنگ نرم طراحي شده است، آگاه سازند.
با توجه به هجوم رسانه‌هاي بيگانه در جنگ نرم عليه كشور درباره ابزار، تكنيك‌ها، جايگاه رسانه و وظيفه رسانه‌هاي داخلي در اين شرايط با محمد‌علي وكيلي، مدير‌مسئول روزنامه ابتكار گفت‌وگو كرديم.
وي با اشاره به اين‌كه جنگ نرم همواره در طول تاريخ وجود داشته و تنها ابزارهاي آن تغيير كرده است، مي‌گويد: مهمترين ابزار فرهنگي جنگ نرم، رسانه است؛ رسانه يعني هر ابزاري كه حاوي پيام باشد و بتواند پيامي را منتقل كند.
وكيلي تصريح مي‌كند: دشمنان در جنگ نرم سعي مي‌كنند با تغيير در روانشناسي، احساسات و عواطف فرد، افكار و انديشه او را تحت‌تأثير قرار دهند.
وي مي‌گويد: رسانه‌هاي غربي با تكيه بر ابزار رسانه به روش افترا، شايعه، تهمت، شخصيت‌سازي، تخريب شخصيت، تهديد با روش تحريم و غيره سعي در رسيدن به اهداف خود دارند.
فارس: مهمترين ابزار جنگ نرم چيست؟
وكيلي: جنگ نرم همواره در طول تاريخ وجود داشته ولي در ابزارهاي آن متناسب با تحولات زندگي بشري تفاوت‌هايي ايجاد شده است.
در گذشته ابزار جنگ نرم بيشتر در قالب شعر و داستان تبلور داشت و دشمن با داستان‌سرايي، شعر و رجز‌خواني سعي مي‌كرد در روحيه طرف مقابل تأثيرگذار باشد و قدرت نرم خود را به رخ طرف مقابل بكشد.
همان‌طور كه در زمان پيامبر اكرم (ص) وي را متهم مي‌كردند كه شاعر است و با عنوان‌گذاري شاعر بر ايشان سعي مي‌كردند قداست پيامبر را در نگاه پيروان بشكنند اما در مدل جنگ نرم بيشتر روش‌ها و ابزار فرهنگي استفاده مي‌شود كه داراي تنوع و تعدد است. مهمترين ابزار فرهنگي جنگ نرم، رسانه است؛ رسانه يعني هر ابزاري كه حاوي پيام باشد و بتواند پيامي را منتقل كند كه شامل رسانه‌هاي تصويري، مكتوب، مجازي، سينما، كتاب رمان، خط، نقاشي، موسيقي و غيره مي‌شود. همه اين موارد مي‌توانند ابزار جنگ نرم در مدل جديد آن باشند.
فارس: رسانه‌ها در جنگ نرم چه جايگاهي دارند؟
وكيلي: رسانه‌ها مهمترين ابزار جنگ نرم به حساب مي‌آيند زيرا ابزار پيام هستند و از آن جايي كه جنگ نرم در حقيقت با هدف تغيير در باورها، احساسات و عواطف انجام مي‌شود لذا رسانه مي‌تواند مهمترين كاركرد را در اين ميدان ايفا كند.
فارس: چه تاكتيك‌ها و تكنيك‌هايي در جنگ نرم به كار برده مي‌شود؟
وكيلي: روش‌ها و تكنيك‌هاي جنگ نرم در طول تاريخ يكسان بوده اما ابزار آن متفاوت بوده است. همواره در طول تاريخ تلاش مي‌شده كه با روانشناسي، عواطف و احساسات مخاطب تحت‌تأثير قرار گيرد و با تغيير در يكي از اين پارامترها انديشه و افكار شخص متأثر شود.
دشمنان سعي مي‌كردند با تغيير در روانشناسي، احساسات و عواطف فرد، افكار و انديشه او را تحت‌تأثير قرار دهند. اين امر از گذشته وجود داشته است و اكنون هم در روش‌هاي جنگ نرم اين چنين است.
روش ديگر جنگ نرم، افترا و شايعه است. تلاش جنگ نرم همواره در طول تاريخ بر استفاده از اين موارد بوده و اكنون هم بر آن‌ها متمركز است و سعي مي‌كند با اين روش قداست رهبران و الگوهاي جامعه رقيب را بشكند و به ترتيب آن‌ها را در حد شخصيت‌هاي معمولي تنزل داده و به مرور باور و اعتماد مردم را نسبت به رهبران با روش افترا و شايعه از بين ببرد.
روش ديگري كه در جنگ نرم از آن‌ها استفاده مي‌شود شخصيت‌سازي است. در جنگ نرم تلاش مي‌شود تا براي شخصيت‌هاي بديل و سازنده رقيب‌سازي كنند تا به اين ترتيب شخصيت اصلي را تحت‌الشعاع قرار داده و به مرور مردم را از اطراف شخصيت اصلي پراكنده كرده و نگاه مردم را از او به شخصيت رقيب تغيير دهند.
اين روش جنگ نرم در شرايط جديد در قالب دادن مدال‌ها و جوايز بين‌‌المللي كه به برخي شخصيت‌ها مي‌دهند تبلور دارد؛ آن‌ها سعي مي‌كنند از طريق رقيب‌سازي با دادن جوايزي همچون صلح نوبل و حقوق بشر اين كار را انجام دهند.
در روش شخصيت‌سازي سعي مي‌شود كه شخصيت‌هاي تراز اول اردوگاه مقابل را با رقيب‌سازي و بديل‌سازي در نگاه مردم تبديل به شخصيت‌هاي درجه 2 كنند.
فارس: چه تحليلي از نقش رسانه‌هاي خارجي در جنگ نرم عليه ايران داريد؟
وكيلي: به هر حال برخي رسانه‌هاي خارجي براي همين كار تأسيس شدند. اصلاً رسانه در هر كشور براي تحقق قدرت نرم آن كشور است. يعني هر كشوري كه داعيه جهاني دارد و در هماوردي جنگ نرم بناي هماوردي دارد بايد از قدرت نرم برخوردار باشد.
قدرت نرم هر كشوري رسانه‌هاي آن هستند و رسانه در هر كشور آيينه قدرت نرم آن است كه ابزار جنگ نرم عليه رقيب به حساب مي‌آيد.
از ابتداي انقلاب؛ هژموني دنياي نظام سلطه با انقلاب اسلامي به هم خورد و با هم خوردن اين هژموني در حقيقت موازنه قدرت در نظام بين‌الملل به هم ريخت لذا نظام سلطه از ابتدا تلاش كرد تا با تكيه بر ابزار رسانه به روش افترا، شايعه، تهمت، شخصيت‌سازي، تخريب شخصيت، تهديد با روش تحريم و غيره، روانشناسي عواطف و احساسات مردم ايران را تحت‌تأثير قرار دهد.
نظام سلطه تمام سعي خود را به كار گرفته تا شايد بتواند با تأثير گذاشتن بر مؤلفه‌هاي روانشناسي، عواطف و احساسات مردم ايران در درازمدت بر انديشه و افكار مخاطب ايراني تأثيرگذار باشد و باورهاي او را متناسب با آن‌چه كه خود مي‌خواهد تغيير دهد.
حجم كنوني اخبار رسانه‌هاي غربي درباره مسائل ايران نشان از ميزان اهتمام اين كشورها به نقش و قدرتي كه ايران در صحنه جهاني دارد برمي‌گردد اما به هر حال اين حجم گوياي اين است كه امروز تمركز رسانه‌هاي نظام سلطه بر شكستن قدرت نرم ايران است و به عنوان ابزار جنگ نرم در مسير تغيير باورهاي ملت ما نقش‌آفرين هستند.
فارس: وظيفه رسانه‌هاي داخلي در برابر اين هجمه دشمن چيست؟
وكيلي: به تعبير قرآن وظيفه رسانه‌ها مثل وظيفه آحاد مردم است؛ قرآن مردم را دعوت مي‌كند كه در مقابل فتنه نرم دشمن بايد قوت ايماني، معنوي و باوري خود را ارتقا دهند همچنان كه بايد عده لشكر خود را افزايش دهند و اين مهمترين دستوري است كه قرآن در اين هماوردي به جناح دين و مذهب مي‌دهد.
در اين شرايط رسانه نيز بايد با آگاهي‌بخشي اين پيچيدگي را شناسايي كند زيرا ابزار مهم براي شناخت فتنه دشمن به خصوص متناسب با پيچيدگي عرصه جنگ نرم است.
رسانه بايد پيچيدگي جنگ امروز را به مخاطب بشناساند و به او از پشت صحنه اقداماتي كه بسياري از آن‌ها در ظاهر قالب دوستانه و خيرخواهانه دارد اما كاملاً به نيت جنگ نرم طراحي شده است، آگاهي بدهد.
بنابراين آگاهي‌بخشي مهمترين وظيفه رسانه در مقابله با جنگ نرم در شرايط فعلي است. گام بعدي رسانه‌هاي داخلي در عرصه جنگ نرم شناسايي اهداف دشمن است زيرا مهمترين هدف دشمن شكستن باورهاي مردم است. بنابراين دفاع از باورهاي مردم و مقابله با باورهاي تحريف شده و وارداتي وظيفه رسانه‌هاست.
رسانه‌ها بايد در گام بعدي متناسب با اهداف دشمن به مقابله بپردازند؛ هدف دشمن شكستن وحدت ملي بوده و وحدت مردم، ملت - دولت، ملت - حاكميت و پيوند ملت - حاكميت نماد وحدت است و شكستن اين وحدت هدف دشمن است بنابراين تلاش براي حفظ وحدت ملي، ايجاد نشدن تفرقه بين مردم و جلوگيري از گروه گروه شدن مردم، و اين‌كه در مقابل يكديگر قرار گرفته و لقب جناح‌هاي دشمن و دوست بگيرند از مهمترين وظايف رسانه بوده كه براي اثرزدايي از جنگ نرم دشمن است.