ایرن‏آن

2-1) جهان شمول بودن و حكومت جهاني آرمانشهر:
آرمانشهر حضرت مهدي موعود(عج)، آرمانشهري جهاني و همة زمين بر پهنة حكومت عدل و داد آن بزرگوار خواهد بود.دين اسلام در سراسر زمين احيا خواهد گرديد و جهان شمول خواهد گشت.«دين و اخلاق در آرمانشهر حضرت مهدي موعود(عج) در تمامي اقوام و ملل يكسان خواهد بود و احكام اسلام قلمروئي به گستردگي جهان خواهد يافت.»[28]
به موجب حديثي صاحب الزّمان (عج)«... به هنگام انقلاب احوال مردم و اوضاع متزلزل قيام كند و زمين را پر از عدل و داد نمايد.چنان كه از ظلم و ستم پر شده باشد.ساكنان آسمان و زمين از حكومت او راضي خواهند بود.»[29] جهان شمولي آرمانشهر مهدي موعود (عج) و جهاني بودن حكومت آن حضرت سبب: احيا دوبارة اسلام و جهان شمولي آن ؛يكساني دين در تمامي زمين؛يكسان بودن دستورها و برچيده شدن دستورات متناقض؛ رهبريّّت يگانة زمين؛ انطباق مردم با احكام و فرمانها و قوانين جهاني آرمانشهر ديني؛و...خواهد گرديد.

2-2) بهره گيري از تمامي قابليّّتها و قدرتها و نيروهاي مادّّي در آرمانشهر مهدي موعود(عج):
در روايتي آمده است:«..زمين گنجهايش را براي او خارج مي سازد....»[30] مراد از اين روايت بهره گيري از تمامي قابليّّتها و قدرتها و نيروهاي مادّّي در آرمان شهر اسلامي مهدي موعود (عج) مي باشد. از ويژگيهاي اين نكته برخورداري تمامي زمين از نعمتها و نيز عمران و آبادي زمين است و نشانگر رفاه اقتصادي بي سابقة مردم زمين و سخاوتمندي و محبت آقا صاحب الزمان بر تمامي مردم زمين.
« از پيامبر اكرم(ص)ذكر شده است كه فرمودند:«امّّت من در زمان مهدي از چنان نعمتي برخوردار شود كه مانند آنرا هرگز برخوردار نشده باشند، آسمان باران بر سر آنان فرو ريزد و زمين هيچ گياهي را نگاه نداشته، مگر اينكه آنرا مي روياند».»[31]

2-3) تكامل شگرف علوم در آرمانشهر اسلامي مهدي موعود:
در روايتي از امام جعقر صادق(ع) آمده است:« دانش بيست و هفت(شعبه و شاخه)است و مجموع آنچه پيامبران آورده اند دو حرف است و مردم تا آن روز بيش از دو حرف را نمي دانند و چون قائم قيام كند بيست و پنج حرف بقيه را برون آورده و در ميان مردم منتشر مي سازد و بدين سان مجموع بيست وهفت جزء دانش را نشر مي دهد. »[32] اين روايت حكايت از تحول علوم توسط آن حضرت و جهشي عظيم در پيشرفت زندگي بشريّت در تمامي زواياي زندگي بشري خواهد بود.
آرمان شهر اسلامي مهدي موعود (عج)؛ شهر نهايت علوم و دانش بشري است.ارتباطات جمعي، ابزارهاي بصري، سيستمهاي اقتصادي،و حكومتي و قضاوتي و اجتمائي و غيره همگي با تحولي عظيم در آرمانشهر روبرو مي شوند. آرمانشهر مهدي موعود (عج) تحقق ابعاد بهشت آسماني در قالبي زميني است.

2-4) اتصال آرمانشهر اسلامي مهدي موعود (عج) به عالم هاي بالا و عالم شهود و غيب:
آرمانشهر اسلامي مهدي موعود (عج)، تجسم كالبدي نقطة آرماني انديشه هاي بشري است. آرمانشهرمهدي موعود (عج) هم امكان اتّصال با آسمانها و سيارات و كهكشانها را در ساية پيشرفت شگفت انگيز علوم به دست آن بزرگوار را داراست و هم امكان اتصال و حركت از جهان ماده به غيب و رسيدن به شهود معنا ، در ساية تحقق امر « رجعت» را دارا مي باشد.از امام باقر (ع) روايت شده است كه فرمود:«... بدانيد كه ذوالقرنين در انتخاب دو ابر رام و سركش مخير گرديد و او ابر رام را برگزيد و ابر سركش، براي دوست و محبوب شما(مهدي) ذخيره گرديد، راوي گفت:سئوال كردم:ابر سركش كدام است؟فرمود: ابري كه در آن غرش رعد و صاعقه و يا برق وجود داشته باشد كه محبوب شما بر آن سوار مي گردد.بدانيد كه او بر ابر سوار گرديده و با اين وسائل بالا ميرود، وسائل آسمانها و زمينهاي هفتگانه...» [33] اين امر نشان از راه يابي آرمان شهر اسلامي مهدي موعود (عج) به آسمانها و كهكشانها و ارتباط با عوالم مادي بالا است.
نكتة مهم ديگر توجه به مسأله اي است كه در آيات متعدد تفسير و به « رجعت » تعبير شده است.كه روايات متعدد آن در حد زياد و تواتر است.منظور از رجعت باز شدن دريچه هاي جهان غيب و جهان مرگ بر روي آدمي است و تعدادي از جهان مرگ به جهان مادّّي و حياتف دوباره بر مي گردند كه اين امر در زمان حضور و ظهور مهدي موعود (عج) و در آرمانشهر اسلامي حضرت مهدي موعود (عج) صورت تحقق به خود خواهد گرفت.در روايتي از ابوبصير از امام باقر(ع) نقل شده است:« امام باقر به من فرمود: مگر اهل عراق منكر رجعت هستند؟ گفتم:آري فرمود:آيا قران نمي نمي خوانند: وروزي كه از هر امت دسته اي را برانگيزيم.»[34]
در روايت ديگري از امام صادق (ع) دربارة آيه ياد شده سئوال كردند، حضرت فرمود:« مردم درباره آن چه مي گويند؟ عرض كردم آنها مي گويند آيه راجع به قيامت است.فرمود:خداوند در قيامت از هر امّّتي دسته اي را زنده مي گرداند و بقيه را به حال خود رها مي سازد! اين آيه قطعاً در مورد رجعت است.و آية مربوط به قيامت اين است: جملگي آنها را محشور گردانيم بي آنكه كسي را فروگذاريم و ...» [35]
در روايتي ديگر « زراره گويد: از امام صادق دربارة امور مهم رجعت و امثال آن پرسيدم حضرت فرمود:« آنچه از آن مي پرسيد هنوز وقتش نرسيده است.«بلكه آنها تكذيب كردند آنچه را كه احاطه علمي به آن نداشتند و به تأويل آن نرسيده اند.»»»[36]
اين روايتها همگي نشان از تحقق اموري بزرگ در آرمانشهر اسلامي مهدي موعود (عج) دارد.رجعت نه تنها سبب گشوده شدن دريچه هاي نوين معرفت بشري بر حقايق عالم غيب و شهود و معنا مي گردد؛ بلكه سبب بصيرت هر چه بيشتر شهروندان آرمانشهر بر مسائلي بزرگ چونان « مرگ و زندگي » مي گردد. تمامي زمين در سيطرة جهاني مهدي موعود(عج) به صورت آرمانشهري واحد جلوه گر مي گردد و تمامي زمين به سجود پروردگار خود مي شتابد. وظيفة ما در عصر غيبت آن بزرگوار، تلاش در انتظار فرج و تحقق و خلق آرمان شهر اسلامي است.تا زمين به نور پروردگارش روشن شود.«و اشرقت الارض بنور ربّّها.» [37]

نتيجه گيري:
انديشة آرمانشهر و پيدائي و پيدايش و خلق شهري آرماني در تمامي مكتبها و انديشه ها به نوعي موجود بوده است.در اين ميان دين اسلام، به سبب رويكردهاي خاصّّ توحيد نگرو ويژگيهاي خاصّّ خود، صفات و ويژگيهاي مشخصي را براي آرمانشهر مطلوب خود خواهان است.
آرمانشهر اسلامي، شهر عدالت؛ شهر طهارت و پاكي؛ شهرذكر وتذكّّر؛ شهر اصلاح؛ شهر شكر؛ شهر امن؛ و شهر تحقق شأن واقعي انسان در مقام خليفة الهي است. اسلام در عين تذكّّر بر آدمي در هجران از دارالقرار واقعي و بهشت موعود، وعدة تحقق حتمي آرمانشهري را ارائه مي دهد كه صورت كالبدي آن در سيطرة دولت امام دوازدهم حضرت بقيةالله مهدي موعود(عج)، نمود عيني خواهد پذيرفت.
انتظار فرج و اميد به ظهور انسان كامل و تحقق ابعاد كاملة آرمانشهر اسلامي در عصر آنحضرت، خود نياز به افرادي صالح دارد.« انتظار افرادي صالح را مي طلبد». شناخت ويژگيها و صفات آرمانشهر موعود اسلامي، ما را در تلاش به رسيدن به مطلوب، ياري ميدهد و خط مشي مشخصي را در پيمودن مسير، فرارويمان مي نهد.
تحقق آرمانشهر اسلامي مهدي موعود(عج) در قالب چهار مضمون:

جهانشمول بودن وحكومت جهاني آرمانشهر اسلامي مهدي موعود(عج)؛
بهره گيري از تمامي قابليتها وقدرتها ونيروهاي مادي در آرمانشهر اسلامي مهدي موعود(عج)؛
تكامل شگرف علوم در آرمانشهر اسلامي مهدي موعود(عج)
اتصال آرمانشهر اسلامي مهدي موعود(عج) به عالم هاي بالا و عالم شهود و غيب
به طور خلاصه بررسي گرديد. اميد است پيگيري مطالعات و تداوم مطالعات آرمانشهر اسلامي مورد عنايت و توجه حضرت وليّّ عصر(عج) قرار گيرد و سبب تبديل ذهن به عين و تجسّّم شهر آرماني اسلامي گردد. اللهمّّ ارنا الطلعة الرشيده و الغرة الحميده...[38]



پانوشتها:
1) در مورد اسطورة عصر زرّّين رجوع شود به : ايلين،سگال، « انسان در گذرگاه تكامل»، جلد2،ص114و113 و نيز: بهار،مهرداد، «پژوهشي در اساطير ايران»، انتشارات توس، تهران، 1362
2) به عنوان مثال به حماسة « گيل گمش» در افسانه هاي سومري و بابلي در « پهلوان نامة گيل گمش» مراجعه شود. –صفوي،حسن، « پهلوان نامة گيل گمش»،اميركبير، تهران، 1356
3) هر نظامي، خواه كمونيستي، خواه فاشيستي، و... آرمان و ايده آل خود را رسيدن به غايتي مي داند كه ميتوان آنرا « آرمان شهر مكتبي» هر جامعه ناميد.
4) رجوع شود به: افلاطون، «جمهوري»، ترجمة حسن لطفي، خوارزمي، تهران،1357
5) رجوع شود به: فارابي، ابونصر محمد ابن محمد، « انديشه هاي اهل مدينة فاضله»، ترجمه سيد جعفر سجادي، شوراي عالي فرهنگ و هنر ايران، تهران، 1354
6) براي آگاهي از يوتوپيا تامس مور رجوع شود به: مور،تامس، « آرمانشهر-اتوپيا»، ترجمه داريوش آشوري و نادر افشار نادري، خوارزمي، تهران،1361
7) نگرشهاي نويني كه در سينماي غرب و سينماي هاليوود در برخورد با شهر آرماني ظاهر ميشود؛بازآفريني تكنولوژيكي و ايدئولوژيكي آينده است.
8) نظير اساطير برتري نژاد آريا و ژرمن، كه بهانه و دست آويز آلمان نازي براي پايه ريزي دولت نژادي رايش در آلمان گرديد. رجوع شود به: هيتلر،آدولف، « نبرد من »، ترجمة ع پاشائي، شهريار،تهران،تاريخ؟، و نيز رجوع شود به: ويليام،شايرر، « ظهور و سقوط رايش سوم»، ترجمه ابوطالب صارمي، اميركبير، تهران،1353
9) چنين نگرشي در قرآن با وعدة به مستضعفان، چنين بيان شده است:«و نجعلهم ائمة، و نجعلهم ا لوارثين».
10) مسألة پايان تاريخ با حكومت جهاني شكوهمند انسان كامل و وعدة تحقق ارث بري زمين براي مستضعفان و مومنان روي زمين، در قرآن بيان گرديده است.
11) « و لا رفطبف و لا يابفسف الّّا في كفتابف مبين».سورة انعام:آية 59
12) « وف لَقد كتبنا في الزّّّبور، من بفعًدفالذّّكر،افنّّ الارض يفرثها عبادفي الصّّالحون».سورة انبيا:آية105
13) سورة قصص:آية 5 14) رجوع شود به قرآن كريم، سورة نسا: آيات 135و58؛ سورة مائده: آيه8؛ سورة انعام: آيه152؛ سورة نحل: آيات90و76
15) رجوع شود به : علامه طباطبائي، « تفسير الميزان»، ترجمه سيد باقر موسوي، تهران، 1363، جلد40،ص184و ص102
16) رجوع شود به : نوحي،سيد حميد، مقالة شهر رباني، « تأملاتي در هنر و معماري»، تهران، گام نو،1379، ص125 تاص 139 17) همان،ص124
18) « ذكر حاظر كردن صورتي است كه بعد از غيبت از ادراك در ذهن حفظ شده، يا نگهداشتن صورت حاظر در ادراك است كه پنهان نشود» علامه طباطبائي، تفسير الميزان، به نقل از فصلنامة هنر شمارة 40،ص116؛ تابستان 1378
19) رجوع شود به قرآن كريم، سورة ذاريات: آية 56
20) رجوع شود به قرآن كريم، سورة اعراف: آية 85و56؛ و نيز سورة آل عمران: آية 57، و سورة بقره: آية 62و25
21) رجوع شود به قرآن كريم، ، سورة اعراف: آية 85و56
22) علامه طباطبائي، « تفسير شريف ا لميزان»، ترجمه سيد باقر موسوي، تهران، 1357؛ ج 32، ص 29
23) آرمانشهر اسلامي به طور سمبليك بيان كالبدي و معنائي توحيد است.
24) رجوع شود به : نوحي،سيد حميد، مقالة شهر رباني، « تأملاتي در هنر و معماري»، تهران، گام نو،1379، ص134
25) همان ص 134
26) رجوع شود به قرآن كريم، سورة حجر: آيات 30و29، سورة نحل: آيه 12؛ سورة اسرا: آيه 50؛و ؛ سورة مومنون: آيه 14
27) در مورد وعدة ظهور انسان كامل مهدي موعود(عج) و حكومت جهاني آن حضرت رجوع شود به قرآن كريم،آيات: سورة انبيا:آية 105؛ سورة قصص:آية 5؛ سورة مائده:آية54؛ سورة نور:آية 56 ؛ سورة توبه:آية 33؛ سورة اسرا:آية 33؛ سورة بقره:آية 114؛ سورة هود:آية 86؛ سورة انعام:آية 158؛ و سورة دخان: آية 4 براي توضيح بيشتر مراجعه شود به : حكيمي،محمدرضا؛« خورشيد مغرب»، تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ هجدهم،1380، ص 113 الي ص 123
28) رجوع شود به: حجت الله اصيل،«آرمانشهر در انديشة ايراني»،نشر ني چاپ دوم، 1381،ص87
29) همان،ص87، (اصل روايت: بحارالانوار ج 13 ص 251 )
30) كوراني،علي، « عصر ظهور»، ترجمه عباس جلالي، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامي، چاپ دوم، 1371،ص362، (اصل روايت: بحارالانوار ج 51 ص 68 )
31) همان، ص 364، (اصل روايت: نسخة خطي ابن حماد ص98 )
32) همان، ص366،(اصل روايت: بحارالانوار ج52 ص 336)
33) همان،ص 367، (اصل روايت: بحارالانوار ج 52 ص 321)
34) همان،ص 372، (اصل روايت: بحارالانوار ج 53 ص 40)
35) همان،ص 373،(اصل روايت: بحارالانوار ج 53 ص 50)
36) همان،ص 373،(اصل روايت: بحارالانوار ج 53 ص 40)
37) رجوع شود به قرآن كريم، سورة زمر: آية 69
38) فرازي از دعاي عهد منابع

1) حكيمي،محمدرضا؛« خورشيد مغرب»، تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ هجدهم،1380
2) مهندس نوحي،سيد حميد، مقالة شهر رباني، « تأملاتي در هنر و معماري»، تهران، گام نو،1379
3) دكتر نقي زاده، محمد، مقالة:منابع و روش شناخت مباني نظري معماري قدسي و شهر اسلامي؛ فصلنامة هنر؛ دورة جديد؛شمارة 40؛ ويژة هنر قدسي؛ تابستان 1378؛ص99 تا ص116
4) اصيل، حجت الله ،«آرمانشهر در انديشة ايراني»،تهران، نشر ني، چاپ دوم، 1381
5) كوراني،علي، « عصر ظهور»، ترجمه عباس جلالي، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامي، چاپ دوم، 1371
6) Cd نرم افزار قرآني «جامع»،برنامة ترجمه و تفسير قرآن كريم.
7) ستاري ساربانقلي،حسن؛مقالة منتشر نشدة «رويكردهاي نوين در عصر ظهور».