بازخواني برخي سناريوهاي رسانه‌هاي بيگانه درباره سفر رهبر معظم انقلاب به قم
خبرگزاري فارس: رسانه‌هاي بيگانه به تكاپو افتادند تا در ادامه‌ي نبرد رسانه‌اي خود، با اهداف سفر پراهميت رهبري به قلم مقابله كنند يا لااقل اين سفر را تحت‌الشعاع قرار بدهند.
به نقل از پايگاه اطلاع‌رساني رهبر معظم انقلاب، "سفر قريب‌الوقوع رهبر معظم انقلاب به قم "؛ اين تيتر نخستين خبري بود كه به نقل از حجت‌الاسلام سيد محمد سعيدي، امام‌جمعه‌ي قم در رسانه‌ها منتشر گرديد و آغازگر خبرها و گزارش‌هاي رسانه‌هاي داخلي و خارجي در مورد سفر رهبر معظم انقلاب به قم گرديد.
رسانه‌هاي بيگانه خيلي سريع‌تر از داخلي‌ها كه عمدتاً فقط اخبار شور و شوق قمي‌ها از شنيدن اين خبر را منتشر كردند، به تكاپو افتادند تا در ادامه‌ي نبرد رسانه‌اي خود، با اهداف اين سفر پراهميت مقابله كنند يا لااقل در حد توان رسانه‌اي خود در داخل و خارج از كشور، اين سفر را تحت‌الشعاع قرار بدهند.
در اين نوشته به بازخواني برخي سناريوهاي رسانه‌هاي بيگانه در سه روز آغازين سفر رهبر معظم انقلاب به قم مي‌پردازيم؛ سناريوهايي كه به خيال واهي لغو سفر ايشان به پايگاه اصلي معارف اهل بيت عليهم‌السلام دامن مي‌زد.
*لغو سفر
نخستين اقدام رسانه‌هاي بيگانه در تقابل با خبر "سفر قريب‌الوقوع رهبر معظم انقلاب به قم " شايعه‌سازي در خصوص لغو اين سفر بود. اين رسانه‌ها خبري را در سطوح مختلف منتشر كردند مبني بر اين‌كه به دليل مخالفت علما و مراجع قم، سفر رهبر معظم انقلاب به قم لغو شده است.
رسانه‌هاي اينترنتي متعددي كوشيدند تا با خبرسازي‌هاي خاص و تكراري، اين سفر را تحت‌الشعاع قرار دهند و چنانچه در خيال خود مي‌پرداختند، لغو اين سفر را از حد شايعه به خبر واقعي تبديل كنند. البته اين شايعه آن چنان سست به نظر مي‌رسيد كه حتي از سوي پايگاه‌هاي خبري مشهورتر جريان ضد انقلاب بازنشر نشد و تنها به صورت بسيار محدود منتشر گشت.
فصل مشترك اين پرده از سناريو، تعيين تكليف براي علما و مراجع بزرگ در ادامه‌ي خط اختلاف‌افكني‌‌ها در يك‌سال گذشته و القاي ابهامات و شبهات غير واقعي به جامعه بود تا اين‌گونه وانمود شود كه گويا ميان رهبري انقلاب و روحانيون و مراجع عظام قم اختلاف‌هاي جدي و عميقي وجود دارد.
فصل مشترك اين پرده از سناريو، تعيين تكليف براي علما و مراجع بزرگ در ادامه‌ي خط اختلاف‌افكني‌‌ها در يك‌سال گذشته و القاي ابهامات و شبهات غير واقعي به جامعه بود تا اين‌گونه وانمود شود كه گويا ميان رهبري انقلاب و روحانيون و مراجع عظام قم اختلاف‌هاي جدي و عميقي وجود دارد.
*بهت و سكوت هدفمند
سفر رهبر معظم انقلاب با همه‌ي جو‌سازي‌ها سرانجام در ميان استقبال بي‌نظير و تاريخي مردم قم انجام شد. در بدو ورود رهبر انقلاب به قم، رسانه‌هاي متعدد خارجي از حضور ايشان در قم صرفاً به بيان خبري كوتاه بسنده كردند. اين رسانه‌ها در سكوتي هدفمند در خصوص استقبال گسترده‌ي مردم از سفر رهبر انقلاب اسلامي، تصاوير حضور ايشان به قم را نيز منتشر نكردند يا اين‌كه تنها به پخش تصاويري ساختگي از حاشيه‌هاي آن پرداختند.
رسانه‌هاي خبري بيگانه در پوشش سفر رهبر انقلاب به قم، به انتشار گزيده‌اي از سخنان ايشان در ديدار با مردم بسنده كردند. گزارشگر تلويزيون بي‌بي‌سي در گزارش مربوط به روز حضور رهبر معظم انقلاب در قم، نتوانست اشتياق وصف‌ناپذير علما و مردم اين شهر را كتمان كند و در يك جمله اذعان كرد كه: "پيداست آيتالله خامنهاي در قم دوستان زيادي دارد. " البته اين گزارشگر در ادامه و براي جبران اين ناشكيبي خود، به تكرار مسأله‌ي انتخابات سال گذشته و مخالفت‌هاي احتمالي برخي از علما پرداخت.
*برجسته‌سازي ميكروب‌هاي سياسي
رسانه‌هاي بيگانه در پخش سخنان رهبر انقلاب در اجتماع باشكوه مردمي تنها به آن بخش از سخنان ايشان بسنده كردند كه ايشان حضور 40 ميليوني ملت در انتخابات سال گذشته‌ي رياست‌جمهوري را رفراندومي ملي در ابراز وفاداري و اعتماد به نظام اسلامي خواندند. آنها از سوي ديگر اين بخش از خبر را كه در آن حضرت آيتالله خامنهاي پايداري و هوشياري مردم در مقابل فتنه‌ي 88 را موجب واكسينه شدن كشور و مردم در مقابل ميكروب‌هاي سياسي و اجتماعي خوانده بودند، به عنوان بخش برجسته‌ي خبر منتشر كردند.
اين رسانه‌ها در پوشش اين خبر با استفاده از تكنيك برجسته‌سازي و تأكيد بر نكته‌اي مبهم براي طرح تفسيرهاي مناقشه‌آميز، بر كليدواژه‌ي "ميكروب‌هاي سياسي " تأكيد كردند و كوشيدند تا به مخاطبان خود اين‌گونه القاء كنند كه رهبر انقلاب همه‌ي منتقدان و معترضان انتخابات را ميكروب‌هاي سياسي خوانده‌اند، در حالي كه ادامه‌ي سخنان رهبر انقلاب كه هيچگاه از سوي اين رسانه‌ها منتشر نشد، اين تصور غلط را از بين مي‌برد.
اين رسانه‌ها همچنين هوشمندانه از مفاد مهم سخنان رهبري همچون تشريح تاكتيك‌هاي استكباري در ترويج "اسلام منهاي روحانيت " و "اسلام منهاي سياست " گذشتند و آنها را نيز همچون حضور پرشور مردم ناديده گرفتند. در ادامه‌ي اين حركت نيز با بهره‌گيري از تجارب ايام انتخابات، اقدام به نامه‌سازي كردند و با انتشار نامه‌اي با امضاي مجهول "جمعي از بستگان گروهي از زندانيان سياسي ايران " در خصوص به‌كار بردن واژه‌ي ميكروب‌هاي سياسي اعلام نارضايتي كردند.
*انعكاس ناگزير
در اين روز نيويورك‌تايمز بخش مربوط به وحدت در رهنمودهاي رهبر انقلاب را مورد توجه قرار داد و نوشت: "آيتالله خامنهاي در ديدار با علما خواستار وظيفه‌شناسي، وفاداري و ثابت‌قدمي جامعه شد. " كريستين‌ساينس‌مانيتور نيز به اظهارات رهبري درباره‌ي دو ركن جمهوريت و اسلاميت نظام پرداخت و آن را مورد توجه قرار داد.
اگرچه اين رسانه‌ها نتوانستند اين رويداد را سانسور كنند، اما در انتشار آنها ضمن بازي با اصطلاحات و كلمات، سعي كردند خنثي‌سازي كنند و مراجع عظام را "تعدادي از روحانيان ارشد قم " بنامند.
فرداي آن روز، روزنامه‌ي اسرائيلي جروزالم‌پست بدون كوچك‌ترين اشاره‌اي به شوق و شور بي‌نظير مردم و روحانيون در مراسم استقبال از رهبري، شكاف ميان روحانيون قم را مسأله‌اي جدي تلقي كرد و نوشت: "رهبر ايران در نظر دارد به شكاف‌هاي موجود ميان روحانيت پايان دهد. "
رسانه‌هاي عربي همچون العربيه و الجزيره نيز در هم‌سويي با شبكه‌هاي غربي و در صدر آنها بي‌بي‌سي، منفعلانه عمل كردند و در بخش‌هاي مختلف خبري خود اشاره‌اي به موج عظيم استقبال مردم قم از رهبر انقلاب نكردند. برخي ديگر از رسانه‌هاي عرب‌زبان منطقه نيز شكست تحريم‌هاي ايران را به عنوان بخش مهم سخنراني رهبري در نخستين روز سفر ايشان به قم منتشر كردند.
البته تلاش رسانه‌هاي بيگانه تا حدود زيادي بي‌نتيجه ماند؛ چنانچه بسياري از روزنامه‌هاي وزين جهان عرب هر كدام در بخش‌هاي متعددي به اين استقبال گسترده‌ي مردمي اشاره كردند. روزنامه‌ي الحيات چاپ لندن اين بخش از رهنمودهاي رهبر انقلاب را مورد توجه قرار داد كه روز سه‌شنبه در جمع مردم قم بر تقويت قواي نظام ايران پس از حوادث انتخابات اشاره كرده بودند. خبرنگار الحيات با اشاره به اين‌كه اين نخستين ديدار رهبر انقلاب از قم در ده سال گذشته است، از حضور گسترده‌ي مراجع ديني، علما و شخصيت‌هاي حوزه‌ي علميه‌ي قم در استقبال از ايشان خبر داد.
علاوه بر روزنامه‌هاي لبناني، روزنامه‌ي القبس كويت و خبرگزاري كوناي اين كشور نيز سخنان روز سه‌شنبه آيتالله خامنهاي در اجتماع عظيم مردم شهر قم را در صدر اخبار خود آوردند و تأكيد كردند كه تحريم‌هاي اعمال شده عليه ايران موجب استحكام بيشتر پيوند بين نظام اسلامي و مردم شده است. اين روزنامه بخش‌هاي بسياري از سخنان رهبري و از جمله شكست توطئه‌ي دولت‌هاي استكباري براي تشديد تحريم‌ها و حمايت از قوه مجريه را منتشر كرد.
روزنامه‌ي سعودي المدينه چاپ عربستان، روزنامه‌ي الجريده‌ي كويت، پايگاه خبري ايلاف و همچنين پايگاه خبري الانتقاد نِت، سخنان رهبري را با اين تيتر منتشر كردند كه: آيتالله خامنهاي تأثير تحريم‌ها را كم دانست و گفت كه ملت ايران از نخستين سال‌هاي انقلاب تحريم بوده است و راه مقابله با آن را مي‌داند. تحريم‌هاي اخير هم كه با تشديد فشار بر روي مردم و جدا كردن آنها از نظام اسلامي طراحي شده، نتوانسته اثر قابل توجهي بر زندگي آنها بگذارد.
*مسأله‌سازي
"آيا مراجع تقليد به ديدار آيتالله خامنهاي خواهند رفت؟ " اين سؤال درواقع مسأله‌اي بود كه رسانه‌هاي مخالف نظام آن را پس از تكرار برخي مقدمات كه به نظر آنها حاكي از وجود اختلاف عميق ميان نظام جمهوري اسلامي و مراجع تقليد بود، مطرح ساختند و اين‌گونه وانمود كردند كه مراجع تقليد با وجود اين اختلافات، با رهبر انقلاب ديدار نخواهند داشت و اين موجب شكست هدف‌هاي آيتالله خامنهاي در اين سفر خواهد بود.
*مراجع عظام تقليد يا روحانيون ارشد
براي همين، رسانه‌ها و خبرگزاري‌هاي بيگانه اخبار مربوط به ديدارهاي شب اول و دوم مراجع عظام تقليد با رهبر معظم انقلاب را منتشر نكردند و همچنان به طرح مسأله‌ي موهوم اختلاف پرداختند. با اين حال برخي رسانه‌هاي فارسي‌زبان بيگانه به دليل انتشار مكرر گزارش‌هاي تصويري اين ديدارها در صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، اگرچه نتوانستند اين رويداد را سانسور كنند، اما در انتشار آنها ضمن بازي با اصطلاحات و كلمات، سعي كردند خنثي‌سازي كنند و مراجع عظام را "تعدادي از روحانيان ارشد قم " بنامند.
*تغيير جهت
با انتشار خبرها و گزارش‌هاي مصور ديدار گرم مراجع عظام و علماي بزرگ حوزه با رهبر انقلاب در محل حضور ايشان و همچنين خبرهاي حاكي از شور و شوق مردم در ديدارهاي عمومي، رسانه‌هاي بيگانه در رويكرد مقابله‌ي تبليغاتي‌شان، اين سفر را يك نوع قدرت‌نمايي وانمود كردند كه نظام جمهوري اسلامي آن را در برابر مراجع قم صورت داده است.
اين رويكرد رسانه‌هاي بيگانه البته در ديدار رهبر انقلاب با اجتماع عظيم و پرشور علما، فضلا، اساتيد، مديران مدارس و طلاب حوزه‌ي علميه‌ي قم از بين رفت، زيرا ايشان در آن بيانات -كه مهم‌ترين سخنراني در اين سفر رهبر معظم انقلاب به قم محسوب مي‌شود- حوزه‌هاي علميه را به خروج از انفعال و حضور جدي در پاسخ‌گويي به نيازهاي نظام جمهوري اسلامي دعوت كردند. اين بخش از بيانات ايشان، اساساً كوچك‌ترين تصور اين‌چنيني را در ذهن مخاطبان از بين مي‌برد.
اين ديدار و سخنراني اگرچه محورهاي مهم و ويژه‌اي همچون تبيين ابعاد تحول و مديريت تحول در حوزه‌ها و ارتباط متقابل حوزه‌هاي علميه و نظام اسلامي را در بر داشت، اما رسانه‌هاي بيگانه در انتشار آن صرفاً به بخشي از گفته‌هاي رهبر انقلاب اكتفا كردند؛ گفته‌هايي كه به برخي افراد اشاره داشت كه براي رعايت پسند و عرف عمدتاً مادي دنيايي و حتي براي خوش‌آمد استكبار، فتوا صادر مي‌كنند: "كسي فتوا داده است كه تلاش صلح‌آميز هسته‌اي ايران به‌خاطر اين‌كه مورد سوءظن قدرت‌هاي بزرگ است، مشروع نيست، اما ما مي‌گوييم استكبار غلط كرده است كه به ملت ايران سوءظن دارد. "
رسانه‌هاي بيگانه در اقدامي مشترك تلاش كردند تا مخاطبي براي اين بخش از سخنان رهبر انقلاب پيدا كنند و با بهره‌گيري از آن، جبهه‌اي سياسي و احياناً فقهي را ايجاد كنند. در اين ميان راديو وابسته به سازمان سيا (راديوفردا) نيز در گزارشي مبسوط به دفاع از فتواي مورد اشاره پرداخت و فتواي عدم مشروعيت تلاش صلح‌آميز هسته‌اي ايران به خاطر سوءظن قدرت‌هاي بزرگ را ناشي از نگاه تيزبين صادركننده‌ي آن دانست.
حال و در ادمه سفر رهبر معظم انقلاب بايد منتظر بمانيم تا ببينيم كه سناريوي جديد مخالفان نظام اسلامي چيست؟