ایرن‏آن

در ميان انبوه كتب مذهبي كمتر كتابي پيدامي شود كه از «شيخ صدوق» يا «محمد بن بابويه قمي» نامي ترين دانشمند گرانمايه و بزرگوار و فقيه و محدث عاليقدر شيعه، در نيمه دوم سده چهارم هجري قمري و كتابها و احاديث او به ويژه در مساله «ولايت فقيه و اختيارات آن» در جهت اثبات ولايت عامه فقيه حديثي و ذكري به ميان نيامده باشد.
گفته مي‌شود شيخ صدوق با دعاي امام‌زمان (عج‌) در قم متولد شده است و پدرش‌ علي‌ از «حسين‌ابن روح‌»، سومين نايب خاص امام‌زمان‌ خواست تا از امام خواهش كند كه پسري نصيب او گرداند. پس از سه روز خبر رسيد كه حضرت ولي‌عصر دعا فرموده و وعده داده كه او در آينده‌اي نزديك صاحب فرزند خواهد شد. شيخ صدوق خود نيز به اين ولادت افتخار مي‌كرده و گفته است‌: «من به دعاي صاحب ‌الامر زاده شده‌ام»‌.    ..................

* 1ـ مقصود از «حكومت دينى»
حداقل سه معنا ممكن است از «حكومت دينى» اراده شود; 1. حكومتى كه تمام اركان آن بر اساس دين شكل گرفته باشد. 2. حكومتى كه در آن احكام دينى رعايت مىشود. 3. حكومت دينداران و متدينان.

اين سه معنا و تفاوت آنها را با يكديگر چنين مىتوان توضيح داد: طبق معناى اوّل، حكومت دينى حكومتى است كه نه تنها همه قوانين و مقررات اجرايى آن برگرفته از احكام دينى است، بلكه مجريان آن نيز مستقيماً از طرف خدا منصوبند، يابه اذن خاص يا عام معصوم منصوب شده اند چنين حكومتى «حكومت دينى» ايده آل و كمال مطلوب است، زيرا حكومتى با اين خصوصيات از پشتوانه حكم الهى برخوردار است و بر اساس اراده تشريعى خدا شكل گرفته است. پس حكومت رسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم) و امام معصوم و نيز حاكميت افرادى مانند مالك اشتر در زمان حضور معصوم و يا حكومت ولى فقيهِ جامع شرايط در عصر غيبت اين گونه است.     .....................

حضرت زينب كبري (س) در 5 جمادي الاول سال 5 هجري قمري به دنيا آمد و در 15رجب سال 63 هجري رحلت يافت. همان بانويي كه استوار و مقاوم به دفاع از حق و تهاجم به ستم پرداخت و ناروايي امويان را افشا نمود و با تازيانه كلماتش در دل كارگزاران يزيد هراس افكند, كوله بار اسارت را بر دوش كشيد و كارواني را كه لطف خدا بدرقه آن بود از شهري به شهري ديگر هدايت كرد و در صيانت از نهضت عاشورا كوشيد. بانويي كه به هيچ ذلتي تن نداد و نمونه آشكاري از انسانيت و پرهيزگاري گشت و در رسانيدن پيام امام سوم كوتاهى نكرد.
حضرت زينب (س) بزرگ بانوي جهان اسلام، بيدادگر و ادامه دهنده حادثه عاشورا و دارنده دانش‌هاي دو جهان و به گفته امام سجاد (ع): " داناي بدون آموزگار و فهميده بدون فهماننده " بود.  .....................

قسمت دوم:
"مرورى بر مبانى حاكميت سياسى در اسلام " عنوان سلسله مقالاتى است كه به لطف و عنايت الهى از شماره گذشته آغاز به درج آن نموديم. تحت اين عنوان مباحث مهمّى چون "رأى اكثريت "، "آزادى عقيده "، "دموكراسى " و...، از دريچه معارف اسلام مورد مطالعه و ارزيابى قرار خواهند گرفت. مقاله حاضر ادامه بحث گذشته پيرامون "رأى اكثريت " مى‏باشد.

مردم، يكى از اركان سه گانه "عهدِ ولايت "
امّا از سوى ديگر، آنچه مذكور افتاد نبايد باعث غفلت ما از اين معنا شود كه هرچند رأى و نظر اكثريت مردم اكثراً بر حقّ منطبق نيست، امّا بهر تقدير مردم يكى از سه ركن اساسى "عهد " ى هستند كه بايد به تثبيت "حقّ " و "استقرار حكومت عدل " و "خلافت حقه " بيانجامد. در روش سياسى اسلام، اين يك اصل است كه حتى براى آنكه امام مفترض الطّاعه و معصوم و وصىّ بلافصلِ رسول خدا(ص) مسندِ خلافت ظاهرى را نيز صاحب شود، بيعت مردم ضرورى است.    ....................

آيا اعتقاد به خاتميت پيامبر با اعتقاد به امامت امامان معصوم سازگاري دارد؟

1ـ يكي از اعتقادات بنيادين مسلمانان، اين است كه با آخرين رسول و پيام‌آور الهي، يعني ـ حضرت محمدبن عبدالله(ص) ـ ارسال رسل و انزال كتب به پايان رسيد. و خداوند پس از پيامبر گرامي اسلام(ص) هيچ پيامبري نخواهد فرستاد. بنابراين انسان‌ها از اين پس، بايستي بر خوان گستردة آخرين پيام الهي، يعني قرآن، بنشينند و از مائده‌هاي آسماني آن، روح و جان و عقل خويش را سيراب سازند و راه هدايت و سعادت را شناسايي نموده و در آن ره بپيمايند.   ...................

ملا احمد نراقى از فقهايى است كه ارزش كارشان در ابتكار مباحث جديد در فقه چنانكه بايد و شايد شناخته نشده است. كتابهاى فارسى او چون معراج السعادة، خزائن و مثنوى طاقديس تا حدى شناخته شده است، ولى كارهاى عمده‏اش در اصول فقه چون مناهج الاصول و الاحكام و عوائد الايام به طور كلى ناشناخته مانده است

ملا احمد نراقى (1245ـ 1185 ه.ق) از فقهايى است كه ارزش كارشان در ابتكار مباحث جديد در فقه چنانكه بايد و شايد شناخته نشده است. كتابهاى فارسى او چون معراج السعادة، خزائن و مثنوى طاقديس تا حدى شناخته شده است، ولى كارهاى عمده‏اش در اصول فقه چون مناهج الاصول و الاحكام و در قواعد فقه چون عوائد الايام به طور كلى ناشناخته مانده است حقيقت اين است كه ملا احمد نراقى اولين مجتهدى است كه باب «ولايت فقيه» را در فقه گشود. اين كار را وقتى كرد كه قبلا در رسالات و كتابهايى چون مناهج الاصول، حجية المظنة و شرح تجريد الاصول، حجيت ظن مجتهد را در حال انسداد باب علم (زمان غيبت امام عليه السلام) به اثبات رسانيده بود. از اين رو بررسى زندگى و سير تحولات فكرى ملا احمد و تأثير دوره و زمانى كه در آن مى‏زيست درخور توجه و اهميت است.
ملا احمد در سال 1185 ه.ق در نراق از قراء كاشان متولد شد. پدرش ملا مهدى نراقى دانشمندى رياضى‏دان و فيلسوفى نوجو بود. گفته‏اند كه محقق نراقى (ملا مهدى) نخستين دانشمند ايرانى است كه در زمينه علم هيئت و فلك شناسى از تحقيقات و اكتشافات علماى رياضى فرنگ بهره‏مند بوده است. ملا مهدى در كتاب المستقصى در موضوع حركت زمين تصريح به عقيده علماى فرنگ مى‏كند كه عموما معتقد به حركت وضعى زمين‏اند (1) .   ...............

از امام زمان(عج) چه بخواهيم

يك روز در مجلس درس سيّد، يكي از حاضرين سئوال كرد: «آيا در [عصر] غيبت امكان دارد كسي تشرّف حاصل بكند؟ سيّد سرش را زير انداخت، گويا با خودش صحبت مي‌كرد، سپس گفت:من به اين آقا چه پاسخي بدهم و حال آنكه حضرت مرا به سينة خود چسباندند.

يك روز در مجلس درس سيّد، يكي از حاضرين سئوال كرد: «آيا در [عصر] غيبت امكان دارد كسي تشرّف حاصل بكند؟ سيّد سرش را زير انداخت، گويا با خودش صحبت مي‌كرد، سپس گفت: «ما اجيب له و قد ضمنّي ـ صلوات الله عليه ـ الي صدره؛6 من به اين آقا چه پاسخي بدهم و حال آنكه حضرت مرا به سينة خود چسباندند.

شرح زندگاني
آيت‌الله حاج شيخ حسن صافي اصفهاني (ره) به سال 1298 در خانواده‌اي اصيل و مذهبي متولد شد و بنا به نقلي از نوادگان محدّثِ بزرگ ملاّ صالح مازندراني ـ شارح كافي ـ است.

پدر ايشان با آنكه اهل علم نبود، امّا مرد مؤمن، متّقي و آشنا به مسائل بود. كساني كه ايشان را مي‌شناختند به تقوا و پارسايي آن مرحوم اعتقاد داشتند. وي با مرحوم علاّمه اميني، خيلي مأنوس بود و به ايشان خيلي علاقه داشت، متقابلاً علاّمه اميني هم به ايشان لطف داشتند.    .....................

منافع وجود امام عصر(ع) در عصر غيبت

از زماني كه امام عصر(ع) از ديده‏ها پنهان شده و در پس پرده غيبت زندگي خود را شروع كرده است، انبوهي از پرسش‌ها، پيرامون مسائل غيبت مطرح شده است كه بسياري از آنها از يك پيشينه ديرينه‏اي برخوردار است

ـ اگر امام، پيشواي مردم است بايد ظاهر باشد. بر وجود امام ناپيدا چه فايده‏اي مي‏توان يافت؟
ـ امامي كه صدها سال است، غايب است، نه دين را ترويج مي‏كند، نه مشكلات جامعه را حل مي‏نمايد، نه پاسخ مخالفان را مي‏دهد، نه امر به معروف و نهي از منكر مي‏كند، نه از مظلومي حمايت مي‏كند و نه حدود و احكام الهي را جاري مي‏سازد، بود و نبودش با هم چه تفاوتي دارند؟

از زماني كه امام عصر(ع) از ديده‏ها پنهان شده و در پس پرده غيبت زندگي خود را شروع كرده است، انبوهي از پرسش‌ها، پيرامون مسائل غيبت مطرح شده است كه بسياري از آنها از يك پيشينه ديرينه‏اي برخوردار است، به گونه‏اي كه بسياري از اين سؤال‌‌ها در نوشته‏هاي نويسندگان كتاب‌هاي مربوط به امام زمان(ع)در قرن چهارم و پنجم اسلامي مطرح گرديده و علما پاسخ‌هاي مناسبي به آن داده‏اند.

از جمله پرسش‌هاي رايج درباره امام زمان(ع) اين است كه:

ـ به فرض قبول امامي كه فرزند بلافصل امام عسكري(ع) است چه خاصيتي بر وجود ايشان مترتب است؟
ـ اگر امام، پيشواي مردم است بايد ظاهر باشد. بر وجود امام ناپيدا چه فايده‏اي مي‏توان يافت؟
ـ امامي كه صدها سال است، غايب است، نه دين را ترويج مي‏كند، نه مشكلات جامعه را حل مي‏نمايد، نه پاسخ مخالفان را مي‏دهد، نه امر به معروف و نهي از منكر مي‏كند، نه از مظلومي حمايت مي‏كند و نه حدود و احكام الهي را جاري مي‏سازد، بود و نبودش با هم چه تفاوتي دارند؟
ـ در دوران غيبت كه آن جمال الهي از ديدگان ما ناپيداست نحوه استفاده ما از آن حضرت چگونه است؟  ................................................

نتيجه محبت به امام زمان(عج)

براي انتظار حضرت ولي عصر(عجل الله فرجه الشريف)، بايد پيمانه‏ مودت خويش را از نور موالات و دوستي خاندان پاكي‏ها (معصومان عليهم السلام) سرشار كرد.

حضرت فرمود: «ما، با شادي شما، شاد مي‏شويم، و از غم شما اندوهناك، و از مريضي شما مريض مي‏گرديم، و براي شما دعا مي‏كنيم، پس شما هم دعا مي‏كنيد و ما آمين مي‏گوييم.»

براي انتظار حضرت ولي عصر(عجل الله فرجه الشريف)، بايد پيمانه‏ مودت خويش را از نور موالات و دوستي خاندان پاكي‏ها (معصومان عليهم السلام) سرشار كرد.

«و ان تملا ... مودتي نور الموالاة لمحمد و آله.»(1)

زيرا در سايه‌سار فرهنگ «موالات‏» پاكان و پاكي‏ها همه‏ مفاسد دنيوي ما در حوزه‏هاي مختلف فرهنگي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي، اصلاح مي‏گردد:   ...............................