ایرن‏آن

ستيز با ناهنجاري‌هاي جامعة موجود

جامعه هميشه در آرامش و انتظام سازمان‌ها، نهادها و افراد قرار ندارد، بلكه در درون هر جامعه‌اي تضادها و كشمكش‌هايي به چشم مي‌خورد. اعضاي جامعه با باورها، نگرش‌ها و فرهنگ‌هاي متفاوت با هنجارهاي رايج جامعه برخورد مي‌كنند؛ برخي از آنان با ارزش‌ها و هنجارها همنوايي نشان مي‌دهند و در اين صورت تعارض و تضادي پيش نخواهد آمد، اما در پاره‌اي از اوقات، عضو جامعه هنجارهاي جامعه را در تضادّ با باورها و احساسات و نگرش‌هاي خود تلقي مي‌كند، كه در اين صورت تضادّ و ناسازگاري پديد خواهد آمد.

.......................................

اشاره
سخن از «تاريخ پس از ظهور»، به همان اندازه كه جالب توجه، مهم و درس‌آموز است، به همان اندازه نيز پُرچالش و لبالب از نادانسته‌هاست؛ زيرا تنها منبع آگاهي از آن، روايات اندكي است كه به گشودن روزنه‌اي محدود در برابر ديدگان ما بسنده كرده و تنها خطوطي كلي از كتاب سعادت آدمي را واسپس ظهور منجي كل(ع) ترسيم نموده است. اين روايات در مواردي، داراي مشكلات و كاستي‌هايي از قبيل: نمادين و رمزي بودن، كلّي‌گويي، وجود گسست در نقل زنجيرة حوادث و... مي‌باشد.

...............................

مقدمه
ظهور امام عصر(ع) واقعه‌اي شريف است كه از زمان حضرت آدم(ع)1 بسياري چشم انتظار وقوع آن بوده‌اند و در رأس آنان مي‌توان از انبيا و رسولان الهي و پيروان ايشان ياد كرد. در منابع مختلف و كتاب‌هاي مقدس اديان آسماني و غير آسماني متعددي مي‌توان در اين رابطه مطالبي يافت.2 در اين ميان، مطالبي كه در منابع اسلامي آمده به مراتب بيش از ديگر متون است. با اين حال با مطالعه مطالب و رواياتي كه درباره ظهور در متون اسلامي آمده چند نكته مهم و اساسي جلب توجه مي‌نمايد:

.....................................

چكيده

سخن گفتن از مهدويت، بدون توجه به جايگاه و تاريخ امامت، ناتمام است و سخن گفتن از امام و امامت، بدون توجه به مهم‌ترين شاخصة آن (ولايت) ناتمام است؛ بنابر اين، بازخواني مباني انديشة مهدويت، بايد از امام‌شناسي و ولايت‌شناسي آغاز شود.

نوشتار حاضر، طي هفت فصل به تقرير اين مهم پرداخته است؛ معرفي امام و جايگاه آن، واژه و اصطلاح‌شناسي ولايت، ماهيت ولايت، ولايت تكويني وتشريعي، و مصاديق ولي، بيان شده و سپس به نقد و بررسي ديد گاه‌هاي افراطي و تفريطي دربارة امام‌باوري پرداخته و خاطر نشان شده است اعتقاد به ولايت امامان، با عقيدة به تفويض و غلوّ فاصلة بسياري دارد.

....................................

السلام عليك يا صاحب التدبير(1)
هو المدار بل هو المدير بأمره التقدير و التدبير(2)

گفتمان مهدويت و روي‌كرد نوين و جدي به اين آموزه بلند و بالنده، به عنوان تنها راه فراروي انسان معاصر، در سال‌هاي اخير از رشد فزاينده‌اي برخوردار بوده است. اين رشد پرشتاب و برون‌رفت از غربت و انزوا، وام‌دار عواملي چند است كه بي‌ترديد يكي از آنها روي كار آمدن رئيس‌جمهوري فرهيخته، مكتبي و با پشتوانه اعتقادي راسخ و عميق به آموزه ولايت و مهدويت است كه «الناس باُمرائهم أشبه منهم بآبائهم»، «إذا تغيّر السلطان تغيّر الزمان» و «إذا تغيّرت نيّ? السلطان تغيّر الزمان».

........................................

نقش زنان در دوران غيبت صغري

در دوران سخت غيبت صغري، در روزهايي كه شيعيان پس از دويست و شصت سال با يك آزمايش بزرگ رو به رو بودند و مي‏بايست با غيبت امام خو كنند، يك زن به عنوان مفزع و پناه معرفي مي‏شود و آن مادر بزرگوار امام حسن عسكري، عليه‏السلام، است. در اين دوره، اگر چه امام هادي و امام حسن عسكري، عليهماالسلام، زمينه غيبت را از پيش فراهم كرده بودند و شخصيتهاي مورد اعتمادي همانند عثمان‏بن سعيد عمري و پسرش محمد بن عثمان رابه‏عنوان وكيل معرفي كرده بودند، به‏دلايلي از موقعيت مادر امام حسن عسكري، عليه‏السلام، معروف به «جدّه»، استفاده شد و وي پناه شيعه معروف گرديد.

...................................

در دورانى كه سخن‌‌گفتن از مباحث اقتصادى و افزايش و كاهش درآمد سرانه ، رشد ، توسعه و توليد ناخالص ملى و پى‌‌جويى مسائل مربوط به پيچيده‌‌ترين فن‌‌آوريهاى عالم ارتباطات و ساخته‌‌هاى صنعتى، به همراه بحث و كندوكاو پيرامون مكتب نوظهور «هرمنوتيك‌‌» و اثبات ثبات يا دگرگونى فهم ما از متون دينى - قبض و بسط تئوريك شريعت‌‌يا فى‌‌الواقع نسخه فارسى [Contextuality] - و همچنين بررسى برخورد تمدنها و عاقبت قابل پيش‌‌بينى براى آنها، رسم و عادت زمانه شده است، بيان احوال امام زمان، عجل‌‌الله تعالى فرجه‌‌الشريف، به عنوان يك حقيقت غايب از نظر و مباحث و مسائل مربوط به آن حضرت،عليه‌‌السلام،به عنوان موعود منتظر، چه بسا در ذهن برخى ساده‌‌انديشان و شيفتگان عرف موجود، بل حافظان و مدافعان سينه‌‌چاك او و فرهنگى كه آن را پروريده، سخت نامانوس و ناضرور بنمايد.

.........................................

تعابير بسيار بلندى از همه انبيا، از ازل تا خاتم(ص) راجع به حضرت حجت(ع) رسيده و تقريباً جزء اجتماعى‏ترين موضوعات، بين همه اديان الهى و ابراهيمى، بشارت موعود و وعده منجى است و همه گفته‏اند كه كار نيمه تمام و ناتمام انبيا(ع) و اديان، به دست اين مرد بزرگ، كامل خواهد شد. گفته‏اند كه بزرگ‏ترين تكليف تاريخ، كار بزرگ‏ترين مرد تاريخ است. حتى مكاتبى كه الوهيت‏زدايى و الهيت‏زدايى شده‏اند باز به نوعى و به نحوى به اين مسئله انديشيده‏اند، و گرچه نام ايشان را نبرده‏اند، اما همه ظهور ايشان را بشارت داده‏اند و حتى مكاتب الحادى چون ماركسيسم نتوانسته‏اند به مسئله آخرالزمان، بى‏تفاوت بمانند.

................................

قانون معجزه.

معجزه قانون خاص خويش را دارد. تمام معجزه هايي كه به دست پيامبران الهي واقع شده اند، در محدوده همين قانون صورت پذيرفته اند. سنت الهى، بر اين جاري است كه حتماً بايد معجزه در مسير اقامه برهان و تاييد حق باشد و اين، در هر زمان و به دست هر فردي باشد فرقي نمي كند، چه از ناحيه فردي كه نماينده حق است صورت گيرد و چه از جانب فردي كه طرفدار باطل، بدين معني كه به دست نماينده باطل، معجزه اي رخ دهد، تا بطلان ادعا و دروغگويي وي را آشكار سازد. براساس اين تحقق هر امري و هر حادثه اى، به صورت غيرعادى، تنها وقتي معجزه است كه در مسير اقامه دليل براي حق و تأييد آن باشد. البته اين كه معجزه اي به دست نماينده باطل، اتفاق افتد، بسيار كم است، ولي در هر صورت اگر در مسير حق و براي تقويت آن باشد، مانعي ندارد.

...............................

در قسمت نخست اين مقاله دربارة اهميت، اجر اخروي و اهداف تربيت و وظايف منتظران در زمان غيبت امام عصر(عج) بحث شد. در اين قسمت اصول حاكم بر تعليم و تربيت را به طور اختصار بررسي مي‌كنيم.

اشاره:
در قسمت نخست اين مقاله دربارة اهميت، اجر اخروي و اهداف تربيت و وظايف منتظران در زمان غيبت امام عصر(عج) بحث شد. در اين قسمت اصول حاكم بر تعليم و تربيت را به طور اختصار بررسي مي‌كنيم.
مفهوم اصول در تعليم و تربيت چيست؟ برخي، اصول تربيت را عبارت از مباني عقلاني و مقياس‌هايي مي‌دانند كه به وسيله آنها مي‌توان فعاليت مطلوب تربيتي را به سامان رساند.

...............................